Vught, dertien maanden in het concentratiekamp

„Heeft Roel dat gedaan?”

„Neen, dat heb ik aan Bertus te danken. Een Haarlemmer jongen van 19 jaar, die dienst doet als capo in het schillenhok. Iedere dag slaat hij erop los. Vanmorgen heeft hij een ouden man twee tanden uit zijn mond geslagen. Dat is onze Hollandse jeugd, ’t Is treurig!”

Louw is ontstemd, maar toch blijft hij redelijk. „Niet te somber. Kijk eens om je heen. Die jongen daar bijvoorbeeld is zeker niet ouder dan veertien jaar en zit hier, omdat hij tijdens de stakingsactie een melkbus heeft omgegooid. Zijn houding is altijd even kameraadschappelijk. Een bewijs, dat een ander deel van onze jeugd wel degelijk in een goede richting actief wil zijn.”

„Ja, het kan wel mogelijk zijn, maar er zijn anders boeven bij.”

Vandaag gaan de gevangenen niet buiten het kampterrein, maar moeten onder leiding van capo’s binnen de prikkeldraadomheining werken.

„Mooi werk op Zondag,” moppert Louw, terwijl hij de paal op zijn schouder wat verschuift. Hij is vanmiddag met een arbeidscommando meegestuurd en moet nu palen sjouwen. Het zweet staat op zijn voorhoofd. Gelukkig zijn ze zo bij het eindpunt.

„Ik hoop maar, dat het niet gaat regenen.”

„Het ziet er anders wel naar uit,” antwoordt een andere Haftling, die naast Louw met een grote boom voortsjokt. „De wind is gaan liggen.”

„Heb je dan verstand van het weer V’

„Een profeet ben ik niet. Ik ben leraar aan een H.B.S. Iets weet ik er wel van.”

Nu zijn ze bij het eindpunt gekomen. De bomen worden op een stapel gegooid, zij zijn de laatsten van een lange rij gevangenen. De anderen zijn alweer op de terugweg.

„Dat is mooi,” begint Louw. „Ik ben blij met een ontwikkeld man van gedachten te kunnen wisselen. Laten we hier even blijven staan. Er is geen voorman of soldaat te bekennen. Wat denk je van de politieke toestand ?”

35