De joden in Amsterdam

tussen groepen met verschillende geboortejaren wil gebruiken als indicatie van de wijze waarop het nakomen van tradities in de groep verandert, zal een betrouwbare methode moeten vinden voor de enquêtering van personen van verschillende geboortejaren over de gebruiken die zij op een zelfde leeftijd toen gevolgd of nagelaten hebben.

Zal dus de vergelijking van de leeftijdsgroepen volgens methode 2. een kleiner verschil opleveren dan in feite door de ontstane ontwikkeling is veroorzaakt (zo zeer dat zelden significante afwijkingen worden gevonden), de gegevens volgens methode i. naar aanleiding van de vragen over Joods traditioneel gedrag van de geënquêteerden, hun ouders en kinderen, leveren andersoortige fouten op. Hier zullen de geïnterviewden de tendentie hebben bij de vragen over het volgen van de tradities hun ouders en jong gehuwde kinderen traditioneler op te geven dan zij hun gehele levensperiode door de bank genomen in werkelijkheid (geweest) zijn. De oorzaak hiervan ligt in een door Herbert J. Gans beschreven eigenaardigheid van het Westerse Jodendom, en wellicht niet alleen van deze groep. Gans heeft namelijk gewezen¹ op het verschijnsel dat hij noemt „The Child oriented Community”. De Joden van de derde generatie in de Verenigde Staten, met weinig Joodse belangstelling en nog minder Joodse vormen, grijpen terug op de oude tradities; niet zo zeer in het kader van een nationaal of religieus revival, maar „because of the need and desire of Jewish parents to pro vide clearly visible institutions and symbols with which to maintain and reinforce the ethnic Identification of the next generation”. Dit nu komt overeen met de meermalen in onze interviews ongevraagd opduikende mededelingen, waarvan wij hieronder enkele aanhalen. „Wanneer onze kinderen ouder zijn beginnen wij Chanoekah-lichten aan te steken”, „Wij doen het voor onze kinderen”, „Wij hopen een pleegkind toegewezen te krijgen, dan gaan wij ook meer Joodse tradities volgen”.

van de modelijn in een bepaalde periode door de verschillende leeftijdsgroepen. De in het begin van deze eeuw geborenen zullen zich in het algemeen in mindere mate conformeren aan de huidige modetendenties dan de jongere generatie. Doch in meerderheid zullen zij zich ook niet vasthouden aan de modelijnen van de tijd dat zij ongeveer twintig jaar waren.

¹ Zie zijn bijdrage: „The Origin and Growth of a Jewish Community in the Suburbs: a Study of the Jews of Park Forest” in: M. Sklare (ed), The Jews 1958.

54