De joden in Amsterdam

4

TECHNIEK VAN HET ONDERZOEK

Neem het getal van de gehele vergadering van de kinderen Israëls, naar hun geslachten, naar het huis hunner vaderen, in het getal der namen van alles wat mannelijk is, hoofd voor hoofd, en gij zult tellen vanaf twintig jaar oud en daarboven allen die trekken in het leger van Israël, die zult gij tellen naar hun afdelingen.

Numeri, Hoofdstuk 1, zin 2, 3.

In het vorige hoofdstuk zagen wij reeds dat één der grote problemen bij een enquête als de onze is de massa te bepalen, waaruit de steekproef zal worden getrokken. Eerst zal men moeten uitmaken, wie men als Jood zal beschouwen; wil men vervolgens een steekproef trekken, dan zal men ook nog over de adressen van de onder deze omschrijving vallende personen moeten beschikken.

De definitie van „Jood”, in de tijd van de Joodse autonomie een zeer duidelijke, is nu een onderwerp van hevige discussie zowel in Israël als in de diaspora. De operationele definitie die wij in dit onderzoek gebruiken is die van de orthodoxe traditie (halagah), waarbij Jood diegene is, die uit een Joodse moeder geboren is. Wij doen dit niet uit principiële overwegingen, maar om de volgende practische redenen :

1.    De „masterlist” waarvan wij gebruik gemaakt hebben werd samengesteld door personen en organisaties, die voor het merendeel eveneens van deze definitie gebruik maakten.

2.    Ook in de getallen genoemd in het demografische onderzoek van 1960 werd van deze definitie gebruik gemaakt¹.

37

¹

Zie ook de verdediging voor deze keuze in het onderzoek aldaar, paragraaf 1.3.