De joden in Amsterdam

aspecten van het Joodse minderheidsgedrag bestaat ligt voor de hand in verband met de zionistische doelstelling.

Veel betreurenswaardiger is het dat wij niets weten van een met het onze vergelijkbaar onderzoek in Oost-Europa, speciaal in de Sowjet-Unie, het tweede land der wereld naar Joods bevolkingsaantal. Wat wij van de landen in Oost-Europa weten heeft betrekking op de situatie van vóór de uitmoording door de nazi’s. Het „shtetl” van toen is echter afgebrand. Wat er nog leeft bij hen die uit zijn ruïnes zijn ontkomen is ons onbekend.

In West-Europa is de situatie wel anders, maar bepaald niet rooskleurig te noemen. Schrijver dezes heeft in September 1962 deelgenomen aan een „Colloque sur la Vie Juive dans 1’Europe Comtemporaine ” onder auspiciën van „1’Institut de Sociologie de 1’Université de Bruxelles et de rilniversité Hébraique de Jérusalem”.

Hier bleek dat men in enkele landen (zoals b.v. Zwitserland) althans beschikte over de aantallen van hen die zich bij een nationale of provinciale volkstelling opgeven als aanhanger van het Joodse geloof; in vele andere landen echter (zoals b.v. Frankrijk en België) wordt dit niet gevraagd in de officiële volkstelling en weet men zelfs niet bij benadering hoeveel Joden, die zichzelf als zodanig beschouwen, tot de bevolking behoren. Men leze hiervoor de referaten van Professor H. Guth en Professor R. Bachi, uitgegeven door „Le Centre National des Hautes Etudes Juives, Bruxelles” 1962, en in het verslag van het voornoemde congres.

Zeker na de immigratie uit Noord-Afrika weet men in 1962 in vele plaatsen in Frankrijk in het geheel niet hoeveel Joden er wonen. Kortom, bijna overal in West-Europa moeten de demografen nog met hun werk beginnen en aan wetenschappelijk sociologisch of sociaalpsychologisch onderzoek dat toch enigszins op demografische gegevens zou moeten rusten, durven nog weinigen te denken.

Tot die weinigen behoort A. A. Moles, hoogleraar in de statistiek aan de Universiteit van Straatsburg, die als enige op het congres te Brussel aandacht vroeg voor het probleem van de verschillende vormen en gradaties van Jood-zijn en hiervoor de exact klinkende term Index van Judaïteit (Indice de Judaisité) voorstelde. Het bleek mij echter

31