De joden in Amsterdam

van het Jood-zijn, waarbij wij onze voorkeur voor de vraag naar de de actuele Joodse kennis boven die naar genoten Joodse opvoeding reeds naar voren hebben gebracht. Voorzover wij weten is de vraag naar een al of niet Joodse beroepskring in dit verband nog nimmer gesteld. Dit komt onzes inziens door de alles opeisende belangstelling voor de klasse-indeling, die in de sociale wetenschappen zo centraal is gesteld dat zij bij de meeste probleemstellingen betrokken wordt. Hierdoor treedt een cumulatief effect op: door de grote belangstelling blijft zo’n onderwerp besproken en dit brengt het weer onder nieuwe aandacht en daar men betrekkelijk gemakkelijk kan beschikken over vergelijkingsmateriaal en statistische gegevens is het voor de onderzoekers aanlokkelijk zulk een onderwerp in een studie te betrekken. Om enkele voorbeelden te noemen: zowel Mme Ch. Roland in haar „Du Ghetto a 1’Occident”¹ als A. Antonovsky in „The Ideologies of American Jews”² vragen veel aandacht voor de verticale mobiliteit van de respectievelijk naar Frankrijk en de Verenigde Staten ge-emigreerde Joden en trachten daarbij een verband te vinden tussen klasse en Joodse identificatie.

Mme Roland meent een duidelijk positieve correlatie te zien tussen de verticale mobiliteit en het breken met de Joodse traditie. Zij wordt door de door Antonovsky gepubliceerde cijfers nogal weersproken. Daar de laatste een veel diepgaander aanpak geeft, zowel in theoretisch opzicht als door het gebruik van een exacter methodiek, lijken zijn conclusies voorlopig meer aanvaardbaar.

Verschillende onderzoekers wijzen op een verschil in beroepsklassen tussen eerste, tweede en derde generaties Joodse emigranten en verder speciaal in Amerika ook op een verschil tussen Joden en niet-Joden in de selectie bij de beroepen, waarbij in de eerste generatie Joodse emigranten het hoge percentage kleine zelfstandigen opvalt.

Een verband tussen specifiek Joodse beroepstakken en Joodse identificatie heb ik nergens aangetoond gezien. Toch ligt dit verband voor de hand. In vele publicaties, b.v. in die van Kramer en Levent-man³ wordt de nadruk gelegd op de verschuiving in belangstelling

¹

   Paris, 1962.

²

   A Study in Definitions of a Marginal Situation, — Yale University, 1955-

³

   Children of the Gilded Ghetto. - New Haven and London, 1961.