De ondergrondse

het zien te redden. Die van Koch slaagde daarin tamelijk wel. Met vertrouwelijkheden kwam men hem al lang niet meer aan boord. Ieder schoolkind wist dat meester Koch daar niet van gediend was. Hij liet zich niet, zoals zijn collega’s, welgevallen dat hem op straat een vulgair 'Ha, die meester!’ werd toegeroepen, bekrachtigd door een even vulgaire armzwaai. Zijn contact met de jeugd was van strikt zakelijke aard, met een duidelijk accent op zijn positie van meerdere in beschaving, kennis en ervaring. Dat het nog tot contact kwam, was feitelijk een gevolg van hun stompzinnigheid die geen begrip had voor de hartgrondigheid van zijn minachting. Dit betekende niet dat er tijdens zijn lessen een onverstoorbare ernst heerste. Koch bezat talent voor hatelijke grappen en woordspelingen. Degenen aan wie de hatelijkheid ontging, en dat waren vrijwel allen, hoorden alleen de grappen, die bovendien ten beste werden gegeven met een strak gezicht, wat de vrolijkheid nog verhoogde. Hij mocht dan ook gevreesd zijn, hij was niet gehaat en werd door de meesten als een curiosum, of in dorpse termen een wonderlijke snuiter, beschouwd. Zelfs bij zijn hooghartigste en meest beledigende uitvallen werd dikwijls gelachen, hetgeen hem deed denken aan het misplaatste gelach waaraan schouwburgpubliek zich pleegt te bezondigen.

De verhouding met zijn collega’s verschilde niet principieel van die met de leerlingen. Ook in deze kleinere kring was hij qua persoonlijkheid de eerste, al gold officieel het schoolhoofd als zodanig. Maar Van de Water, een lange broodmagere man van tegen de zestig, bezat in Kochs ogen evenveel waarde als een stuk elastiek waar de rek uit was, een slappeling die dank zij een volslagen gebrek aan temperament met het leven verzoend was en dank zij een aanzienlijk gebrek aan benul door de collega’s als geschikt voor zijn positie werd

7