De ondergrondse

geen speciale tekenleraar had, les in geven. Na de boom begon hij combinaties te tekenen: twee mannetjes met de gezichten naar elkaar toe, vervolgens twee met de ruggen naar elkaar toe. Ook de vrouwtjes, de huizen en de bomen leenden zich voor interessante groeperingen. Er vormde zich voor zijn ogen een verhaal dat hij geboeid overlas, maar dat hem niet nader bij zijn doel bracht. Het leek te veel op kinderspel, en niet daarvoor, maar om mannenwerk te doen was hij hier. Cijferschrift. Het woord kwam hem opeens als het ware levensgroot voor de geest. Cijfers waren mysterieuze grootheden, dat had hij eens ergens gelezen en hij aanschouwde het nu. Zelfs jaren van saaie rekenlessen hadden hem kennelijk niet blind kunnen maken voor dit mysterie dat hij nu met een nieuwe bedoeling tegemoet trad. Hij verscheurde het vel papier met de mannetjes, de vrouwtjes, de huizen en de bomen en schreef op een schoon blad: Sleutel van het geheimschrift. Zijn vernuft, dat hem tot nu toe in de steek had gelaten, werkte plotseling op volle toeren. Hij zag het hele systeem vóór zich en hoefde maar te noteren: in het eerste rapport heeft iedere letter zijn rangnummer in het alfabet plus 10;

in het tweede rapport heeft iedere letter zijn rangnummer in het alfabet plus 11;

in het derde rapport heeft iedere letter zijn rangnummer in het alfabet plus 12;

en zo verder, totdat in het zestiende rapport voor een a het cijfer 26 geschreven wordt, waarna we weer van voren af aan beginnen.

Koch kon zich niet indenken dat er ooit een zo waterdicht geheimschrift was ontworpen. Nadat het voor de totstandkoming van de ondergrondse zijn dienst had gedaan, mocht het niet in het vergeetboek raken. Het zou in het diploma

48