De ondergrondse

alle eventualiteiten, vooral die van kleinering en hoon, gedekt. Niemand zou het in zijn hoofd halen de spot te drijven met een zaak die behartigd werd door een op dat adres gevestigde jurist. En als deze jurist dan bovendien Mr. J. A. van der Beek heette, sloot het geheel als een bus. Daar viel niet meer aan te tornen, dat was een uitgemaakte zaak waarbij men zich had neer te leggen.

De verzending van de brief was ook een speciaal geval. Men mocht een dergelijk stuk niet achteloos in een brievenbus werpen, waarna het met de grote massa in een postzak zou worden vervoerd. Dat was onduldbaar, nog gezwegen van de kans dat de brief zoekraakte. Zelfs verzending als aangetekend stuk of per expres bood geen afdoende garantie voor een veilige aflevering. De enige oplossing was de brief door een speciale koerier te laten bezorgen, wat erop neerkwam dat hij aan een vertrouwde persoon moest worden meegegeven. Zo’n vertrouweling had Koch op het ogenblik niet, maar hij was er zeker van dat er in de komende dagen een zou opdoemen. In afwachting daarvan legde hij de brief bij het doorschrift in de map Verzonden brieven en vroeg zijn vrouw vóór het slapengaan of ze de volgende dag nog een paar mappen wilde kopen. Hij voorzag een steeds groeiende papierwinkel, een complete administratie, die hij slechts door snel en accuraat te werken de baas zou kunnen blijven. Hij zou iedere overbodige werkzaamheid afkappen, en zorgen voor een zindelijke, overzichtelijke bedrijfsvoering die de hoge instanties waarmee hij te maken had, ten voorbeeld kon strekken. Want al praatte men nog zoveel over efficiency, Koch was ervan overtuigd dat de bureaucratie volop voortwoekerde. Maar als er ergens van efficiency kon worden gesproken, dan zou dat mettertijd, na voltooiing van de ondergrondse, het geval zijn. De exploitatie daarvan zou met een maximum aan service en

34