Dorp in de branding

hun bestaan in een nog vunzer pauperisme te slijten dan hun ouders. Jan Bauer was hun vriend, zolang hij in de zak tastte. Hij wist het, hij maakte zich geen enkele illusie. Mét de krotten, waarin zij woonden, vormden zij een verzwering op de huid van het stukje aarde, dat Stormoord heette.

Zij gromden evenzeer tegen God als tegen de mensen. Er was hun geen eerbied ingeschapen.

Dit inzicht trof Bauer als een bliksemslag. Wat moest men beginnen met dezen, wier modderige geest de hele wereld met modder overdekt zag? Zij waren schepselen Gods, zij waren mensen. Welk wreed, afschuwelijk ziekteproces had hun geslacht aangevreten, dat het zo verrot was!

De dokter vertelde Jan op zijn vraag, dat hij van die kant weinig of geen belangstelling ondervond. Eerst waren er enkelen met hun kinderen gekomen. Nu was het nieuwtje er af.

‘Ze zien er geen voordeel in.⁵ ‘Wat kunnen we voor ze doen?⁵

‘Laat ze in hun eigen vuil vergaan! Als je ze goud geeft, belonen ze je met stenen!⁵

‘Ik wil geen beloning. Ze zijn ongelukkig.. .⁵

‘Ongelukkig? Dat denk je maar. Er bestaat geen gelukkiger

slag!⁵

‘Dan moeten ze ongelukkig worden gemaakt!⁵ Blom lachte luidkeels.

‘Ik waardeer je openhartigheid. Je bent een origineel sociaal hervormer!⁵

Maar Bauer wilde geen praatjes horen, hij verlangde een oplossing van dit probleem. Blom, de ongelovige, kon niet inzien, dat God werd beledigd door het bestaan van dit mensensoort. En dat allen, allen daarvoor verantwoordelijk waren.

De dominee moest hem kunnen helpen. Maar ook deze wist er geen raad op.

‘We moeten ze liefhebben,⁵ zei hij.

‘Ja, maar we moeten onze liefde metterdaad bewijzen.⁵ ‘Je bewijst hoogstens iets voor jezelf. Deze mensen bewijs je niets. In ⁵t algemeen gesproken. Er loopt een enkele tussendoor, waarmee iets te bereiken is. Dat heb ik gelukkig mogen ondervinden.⁵

Bauer liet het er niet bij zitten. Toch duurde het lang, eer hij iets had uitgebroed. In die tussentijd was zijn populariteit

67