Dorp in de branding

Hij stond stil en keek en luisterde, maar niet naar de redevoeringen. De zee ruiste vlak achter hem. Die stem drong door het holle gepraat heen. De erewijn blonk minder helder dan de zon door de hoge vensters. Leven, zon, licht, lucht -genade voor de kleine stumperds, die hier werden verpleegd. Zij lagen allen stil en recht bij de inspectie. Hun ziekelijkheid was even officieel als de entourage. Het licht en het donker, de geschondenheid en de gaafheid, niets kon men wegdenken uit het beeld dezer wereld.

Been- en gewrichtstuberculose. De gezichtjes waren smal en wit, met grote, heldere ogen. Ernstig, beduusd waren zij. Straks zouden zij roepen, lachen, spelen, schreien. Leven, leven, zolang het hun vergund was.

Dokter Blom liep met Jan mee terug.

‘En zo proberen we maar de zwakken op te lappen!’

‘Wat moet een dokter anders?’

‘Nog wel iets anders. Maar dit ook.’

‘Je gelooft niet in het nut?’

‘Nut? Ik geloof in geen enkel nut. We doen de dingen niet om het nut. Het moet zo gaan, alles.’

‘Laat dan de zaken op hun beloop.’

‘Mag ik niet,’ zei Blom. ‘Wie in ’t schuitje zit, moet meevaren.’ ‘Dat is een ploertenstandpunt. Al die kinderen laten je dus koud?’

Blom haalde de schouders op.

‘Waarom debatteren we? Maar jij weet evenmin als ik, waarom je de dingen doet.’

Die woorden bleven in Bauer naklinken. Nutteloos, alles nutteloos. Je kunt de mensen, de armen, de zieken, laten kreperen. De wereld blijft draaien. Maar het hart? Koos zei: ‘Luister naar je hart en vraag niet te veel.’

Elke dag bracht nieuwe zorgen, nieuwe strijd. Ook onder de volwassenen werden longlijders ontdekt. Nu Blom eenmaal goed aan het speuren was, kwam er een wereld van ziekte en besmetting aan de dag.

Maar er was geen geld genoeg. De vereniging, dank zij giften van enige gegoede leden, had een aardig sommetje. De beheerders, als voorzichtige mannen, wilden zuinig zijn, er kwamen nog jaren na deze.

‘Wie helpt de ouderen?’ vroeg Jan.

60