Westerbork en een vraaggesprek met zijn Commandant Gemmecke in 1948

Nederland, welke geen enkele misdaad hadden begaan, over de grens gezet. Dit is mensenroof. En Gemmecke is, door zijn functie van commandant van Westerbork, mede schuldig aan deze misdaad. Na uitvoerige besprekingen komt Gemmecke tot de slotsom, dat bij in vergelijking met zijn opdrachtgevers: „ein kleiner Mann” was, beweert dan nogmaals „ein kleiner Mann” en even later „ein schr kleiner Mann!”

Ik kom nu aan bet eind van mijn vragen. Enkele hiervan heb ik niet gesteld, omdat ze reeds behandeld werden in samenhang met andere. Tot besluit bad ik hem de volgende twee vragen nog willen stellen.

69.    Weet U dat de meeste commandanten van concentratiekampen opgehangen zijn?

70.    Hebt U idee, dat U het er levend afbrengt?

Maar zoals oorspronkelijk werd overeengekomen heb ik dit nagelaten.

Het is nu half zeven, ons onderhoud beeft vier uren geduurd, maar ik heb nu ook niets meer te vragen. Schoenmaker belt de agent en wanneer deze binnenkomt, geeft bij hem de instructie, Gemmecke weer naar de gevangenis terug te brengen. Gemmecke staat op, springt in de houding, waarbij zijn klompen tegen elkaar klikken. Ik kijk niet naar hem en weet dan ook niet, of bij salueert of groet. Dan gaat bij de deur uit. Ik loop naar bet raam en zie hem even later de straat oversteken naar de gevangenis.

Schoenmaker vraagt me nu, of ik ook Frau Hassel nog wil spreken. Zij zit ook bier in dezelfde gevangenis. Hij vertelt, dat zij eerst opgesloten is geweest in Engeland, maar later aan Nederland is uitgeleverd. Ik heb deze vrouw meerdere malen in Westerbork ontmoet, persoonlijk echter stel ik weinig belang in baar. Toch antwoord ik Schoenmaker, dat ik het wel op prijs zou stellen haar in zijn bijzijn te ontmoeten, mede in verband met de zaak Gemmecke. We komen dan overeen, dat bij baar een aantal vragen zal stellen. Alvorens instructies

30