Deze geschiedenis uit het Noorden van ons land, kan ons iets leren, wanneer wij nadenken over de strijd tegen werkloosheid.
De bedreiging met werkloosheid hebben we gelijkgesteld met de bedreiging van een overstroming.
Laat ons die vergelijking verder uitwerken.
We leven in Nederland op de natte Nederlandse bodem.
Niemand onzer trekt in twijfel, dat de regering plicht heeft ervoor te zorgen, dat het land niet door de zee wordt overstroomd.
Wat is een goede regering?
Een ״goede" regering is een regering, die het water blijft keren.
Op die vraag antwoordt de Partij van de Arbeid:
een goede regering is een regering, die de werkloosheid uit het land houdt, en de vrijheid in het land bewaart.
En nu onze vergelijking:
De Partij van de Arbeid is de mening toegedaan, dat een goede regering de zedelijke verantwoordelijkheid moet aanvaarden voor een zo ruim mogelijke bestrijding van de onzekerheid van bestaan.
Toen de boeren in het Noorden van ons land (in de geschiedenis, die wij zo juist hebben verteld) een beroep deden op hun koppige dorpsgenoot, weigerde die mee te helpen aan de versterking van de dijk.
Hij beriep zich op oude rechten.
Wanneer een goede regering (goed, zoals wij bedoelen) uitvoering wil geven aan haar plicht de werkloosheid ten koste van alles buiten het land te houden, dan zal het kunnen gebeuren, dat zo'n regering zich zal moeten bezig houden met eigendoms- en productieverhoudingen van particuliere personen.
Het algemeen belang moet boven alles gaan.
De behartiging daarvan moet worden opgedragen aan de organen van het algemeen belang. Dat kan niet aan de grillen van de toevalligheid worden overgelaten.
Ieder mens heeft immers een aangeboren neiging tot zelfzucht. Die zelfzucht kan hem in botsing brengen met het belang der gemeenschap. Die zelfzucht stempelt hem echter nog niet tot misdadiger, of tot iemand, die schadelijk voor de gemeenschap is.
Maar het is de taak der gemeenschap ervoor te zorgen, dat op een of andere manier al die zelfzuchtige mensen geleid worden tot de gezamenlijke behartiging van het algemeen belang.
In een democratische staat kan dat leiden geschieden in vrijheid.
Ordening in vrijheid.
Blijft zodanige ordening uit, dan dreigt de wanorde en de onvrijheid.
Daarom is het ook: vrijheid door ordening.
Vrijheid door ordening.
Oppervlakkig beschouwd zijn vrijheid en ordening twee begrippen, die met elkander in tegenspraak zijn.
Van deze oppervlakkige beschouwing maken de tegenstanders van het democratisch socialisme nog al eens misbruik. Ze beweren dan:
door al dat ordenen en reglementeren gaat de vrijheid te loor. Wat
50