Een klein mannetje met een klein potloodje (40 jaar VARA)

we hebben een paar uitstekende mensen uit de organisatie moeten stoten, eenvoudigweg omdat ze hun wantrouwen niet wilden opgeven en de atmosfeer bleven bederven.

Ik heb, als ik tijdens die vergaderingen met de almachtige voorzittershamer achter de tafel zat, wel eens gedacht: Ben ik voor dit werk eigenlijk wel geschikt?

Weet u, in mijn hart had ik met iedereen te doen, ook, ja juist, met de mensen, die zonder enige grond de anderen verdacht hadden gemaakt. Ik kon de ontwikkeling van zo'n snert-kwestie tot openlijke vijandschap zo goed begrijpen. (Later is gebleken, dat de 'nieuwe' gordijnen tweedehands waren en een weggevertje van een familielid).

Als ik nu nog wel eens lees over de crisis van die dertiger jaren, zie ik altijd die vergaderingen voor me in die Amsterdamse afdeling.

Demoralisatie.

Vijandschap.

Zedelijk verval.

Het is om zulke redenen, dat de generatie, waartoe ik behoor, de werkloosheid van toen nooit zal vergeten. Om dezelfde reden staan de mensen van mijn tijd wantrouwend te kijken, als ze tegenwoordig horen verkondigen, dat de moderne economen hebben ontdekt hoe ze een crisis kunnen voorkomen en dat we dank zij die ontdekking nu eindelijk werkelijk in het tijdperk van de steeds maar groeiende welvaart zijn aangeland.

Het spreekt welhaast vanzelf, dat de economische crisis, waarin Nederland rondkoortste, zijn weerslag vond in de uitzendingen van de vara Zij zou een zeer slechte arbeiders-omroep geweest zijn, indien zij geen uiting had gegeven aan de bitterheid, waarmee meer dan de helft van het Nederlandse volk was vervuld.

Als men zoekt naar een term, waaronder vrijwel alle uitzendingen van de vara in de dertiger jaren kunnen worden gevangen dan is het: sociaal-kritisch. Zó diep sloegen de gevolgen van de massale werkeloosheid in het zieleleven van het Nederlandse volk, dat een veel grotere groep dan alleen de principieel socialistische, werd bevangen door een anti-kapitalistische geest. Velen hadden het gevoel, dat het kapitalisme op zijn eind liep.

In de uitzendingen van de vara ging als weerslag op de gezindheid der luisteraars in sterke mate het sarcasme overheersen, de bittere spot

77