Een klein mannetje met een klein potloodje (40 jaar VARA)

Je kunt ook op de geschiedenis van de vara terugkijken en steeds achter in je kleine hersens het woordje als laten klinken. Laat ik het voor de aardigheid eens proberen.

Een maand voordat de vara in 1925 werd opgericht, had de regering een staatscommissie (de commissie-Ruys) benoemd. Die moest het zaakje van de omroep redderen.

Die commissie wilde een algemene omroep. De kosten zouden door een heffing van de luisteraars worden verkregen. Dat wilden de omroepverénigingen ook!

Luistergeld!

De verschillende bevolkingsgroepen zouden die algemene omroep dragen met behoud van zelfstandige uitingsmogelijkheid. Die algemene omroep zou algemene programma's vervaardigen. Die verschillende stromingen zouden hun speciale programma's verzorgen. Doordat alle programma's uit diezelfde grote pot zouden worden bekostigd, was bereikt dat er evenwicht zou zijn tussen het nationale, het algemene, aan de ene kant en de inbreng van de bevolkingsgroepen aan de andere kant. De omroepverenigingen van die verschillende bevolkingsgroepen zouden geen concurrenten van elkaar hoeven te zijn. Zo wilde men de grondslag leggen voor een harmonisch opgebouwde algemene omroep. Het wetsontwerp kwam in 1928 in de Tweede Kamer.

als dit wetsontwerp ware aangenomen...

Maar wat zag Nederland gebeuren?

Alles wat een hekel had aan socialisten en aan het socialisme liep storm tegen die wet.

'Weg met die rooien!'

Dat was de kreet, die in alle schakeringen (van hypocriete keurigheid tot openhartige onbeschoftheid) weerklonk. De socialen in de radio?

'Weg met de socialen!'

Uit een uitgebreide sortering ophitsende uitingen, pik ik er een stuk of wat.

De Telegraaf schreef: 'Wanneer de radiobelasting er niet komt, houden de r.-k. en christelijke omroepen het geen jaar uit. En de vara staat er nog veel slechter voor.'

21