De Partij

Raffles, wiens avonturen we verslonden? Die ging er op uit, elke nacht opnieuw, om de armen te geven wat hij de rijken listiglijk ontstal. Ik gevoel de neiging dat socialisme van die snotapen niet te laag aan te slaan. We werkten op onze manier aan onze eigen opvoeding. Vier van ons waren een jaar of vier later al lid van een debatingclub onder leiding van één van de broertjes. Dat broertje was toen lid van de jeugdorganisatie — ik geloof, dat het ״De Zaaier" was. Zeker weet ik het niet meer, maar toen we een jaar of veertien waren, lieten we de oren hangen naar de vrijdenkerij. Later heb ik geleerd, dat in Nederland de vrijdenkers ook een religieuze secte vormen. En — jandorie nog toe — waren we steile Marxisten, ha!

De eerste verkiezingsactie, waaraan ik deelnam, viel in die jaren. Met een plukje jongens togen we naar de Zwanenburgwal, waar het bureau van district IV was. Er stond een tafel op schragen. Het rook er naar plaksel. In een hoekje lag een stapeltje kleine schoolschriften met blauwe omslag. We kwamen helpen de overwinning van de S.D.A.P. bevechten. De secretaris bekeek ons van kop tot teen. Vroeg hoe oud wij waren. Wij, huichelaars, staarden hem met oprechte ogen aan. Wel, voor ons was er schrijfwerk! Ieder kreeg een brok kiezerslijst voor zijn neus, plus een hoopje van die blauwe schrijfschriften. Zo maakte ik voor het eerst kennis met een der pilaren van de klassestrijd in Nederland, het ״huisbezoekboekje". We schreven namen en adressen over, honderden. De voorzitter van de partijafdeling mompelde: ״Het is voor jullie zeker net zo iets als strafregels maken." Wij begrepen zijn scherts niet. Wij waren immers volwassen. Het schrijfwerk hebben we volgehouden, tot de laatste dag. Elke bezoeker, die ons zag zitten, kreeg ongevraagd van den secretaris te horen:

״Ik had die kinderen liever weer uit spelen gestuurd — maar als ze het nu zéllef willen — en bovendien, het werk moet toch gedaan worden." Toen A.B.K., die candidaat was, niet gekozen werd, boekte ik mijn eerste teleurstelling in de partij; ik geloof niet, dat het de laatste was. Zo keurig hadden we allemaal die huisbezoekboekjes uitgeschreven; zo duidelijk en onwederlegbaar waren immers alle argumenten vóór het standpunt van de S.D.A.P. Een daverende overwinning kón de enige uitslag zijn.

״Het is een sof", zei de afdelingssecretaris gemelijk. Als men mij in het

11