Door storm en duisternis

schoon het duidelijk was, dat alleen een wonder de Nederlanders zou kunnen redden. Het werd een heldhaftige strijd, die een eervolle plaats inneemt in de geschiedenis van de Nederlandse marine. Maar de slag in de Javazee werd verloren. De 'De Ruyter' vloog tegen middernacht in de lucht, bijna alle andere schepen werden vernietigd.

Zou de 'Langley' het halen? Zou dit sterke vliegtuigmoederschip nog op tijd komen? Alles liep tegen. Japanse verkenningsvliegtuigen ontdekten het machtige schip en bommenwerpers brachten het tot zinken. Het doek viel over een groot drama van heldenmoed en opoffering. Op 28 februari landden de Japanners op Java en na hardnekkige achterhoede gevechten, legden de verdedigers de wapens neer.

Het was vrijdagmiddag de zesde maart 1942, kwart over een. In Londen en overal elders in de wereld zaten Nederlanders om een radiotoestel bijeen. Angstig en vol spanning. Het toestel stond afgestemd op de 15 metergolf, de golflengte van de Nirom, de Indische omroep. Maar ze hoorden niets dan atmosferische storingen en wat morse-seinen. Toen, om vier minuten voor tweeën, riep een stem: 'Hallo, hallo...' Het was enkele ogenblikken stil. Daarop zei de stem:

'Luisteraars. Hier is de Nirom. Wegens een technische storing moeten we onze uitzendingen hier onderbreken. Is de storing voor kwart over twee hersteld, dan komen we terug. Anders tot morgen.' En daarop werd deze mededeling in het Engels herhaald. Moedeloos keken de Nederlanders elkaar aan. Wat gebeurde op dit ogenblik, daarginds duizenden en duizenden kilometers weg aan de andere kant van de aardbol? Ze moesten het ergste vrezen. De Nederlanders schakelden over op de telegrafie-zender in Bandoeng die in morse seinde. Ja, waarlijk, Bandoeng was nog in de lucht. Ze seinden in het Engels. Het was Java's afscheidswoord. De telegrafisten meldden, dat de Japanners door de eerste verdedigingslinie van de Bandoengse hoogvlakte waren heen gebroken. En toen kwam het dramatische bericht:

'Now we shut down. Long live our Queen. Good bye till better times.'* Ver weg van Indië zaten Nederlanders bijeen en toen ze dit * 'Wij sluiten nu. Lang leve onze Koningin. Vaarwel tot betêre tijden'.

130