Als de dag van gisteren ...

Weesperstraat ging. Ik zei alleen maar Gokkie Teerpot, begrijpt u wat ik bedoel ?'

Soms kan een woord, een enkele zin of een detail in een verhaal, een gebeurtenis met één ruk uit het vlak van het alledaagse tillen. En dan zien de mensen een werkelijkheid, die achter de alledaagse schuil gaat.

Een mens waagde zijn leven om medemensen te redden van mishandeling en gaskamers. Hij hoefde het niet te doen, zoals dat heet. Maar hij is geboren met het ingeschapen besef, dat hij een medemens in nood niet in de steek mag laten. Hij moet helpen. Waarom? Gokkie Teerpot. Als zijn vrienden hem wijzen op het gevaar, dat hij zelf loopt, vat hij alle tien geboden en alles wat hem aan plicht is bijgebracht, alles wat hij voelt aan naastenliefde en bewogenheid samen in die twee woorden: Gokkie Teerpot.

Eerst was de naam Gokkie Teerpot een komieke bijnaam, maar nu is hij een klank uit het Ongeziene geworden. Hoe Gokkie werkelijk geheten heeft, weet waarschijnlijk niemand meer. Vermoedelijk is hij indertijd op Zeeburg begraven, en zijn graf zal intussen wel zijn geruimd. Maar ik kan hem zien, zoals hij geweest moet zijn. Een klein onaanzienlijk Joods mannetje. De hele week sappelt hij om een paar guldens te verdienen. De rijke Joodse mensen uit de Sarphatistraat voelen zich mijlen ver van hem en de zijnen verwijderd. Maar hij bezit een grootheid van ziel, waar ■zij geen begrip van hebben. Gokkie Teerpot is een rijke genade geschonken, alleen hij begrijpt het zelf niet. Als het Paasfeest is aangebroken, zegt Gokkie 's middags het bijzondere gebed voor het Feest der Bevrijding, het gebed waarin de woorden voorkomen: ׳Om de verdiensten der ouders helpt Gij de kinderen en brengt verlossingaan hun nakomelingen.' Gokkie

137