Als de dag van gisteren ...

het alcoofje en de keuken. Het was een paleis, voor hun doen. Toen meneer Maandag, onze meneer Maandag, de schoenmaker, ging trouwen, stond de kelder van datzelfde huis toevallig leeg. Hij begon er een schoenmakerij; tot dusver was hij knecht geweest bij vreemden. De achterkamer van de kelder werd de huiskamer van het jonge paar, en er waren ook nog een paar hokjes en een rommelig schuurtje.

Jaren en jaren woonde meneer Maandag in die vochtige kelder. Als men hem vroeg:

'Waarom kijkt U niet uit naar een betere woning, meneer Maandag ?' dan antwoordde hij:

'Als God zeifin de Manegestraat zou wonen, zouden de mensen nog zeggen: Waarom gaat U niet verhuizen?' Hij was zeer aan de buurt gehecht. De meeste vluchtelingen uit Oost Europa toonden voorkeur voor een woning in de Manegestraat. Vlakbij hadden ze hun eigen kleine synagoge gesticht, in de Nieuwe Kerkstraat, schuin er tegenover. De Joden, die wél waren wat men Nederlandse staatsburgers noemt, spraken altijd van 'het Russensjoeltje in de Kerkstraat'. Ze keken, zonder dat ze het zelf goed wisten, eigenlijk een beetje uit de hoogte op de 'Russen' neer.

In het 'Russensjoeltje' kon men altijd wel een of twee Joden aantreffen, wier familie van ouder op ouder in Nederland had gewoond. Ze bezochten het kleine kerkje echter niet, zoals een vreemdeling in het buitenland bezienswaardigheden gaat zien. Er was iets anders, dat hen naar de Kerkstraat trok. Tijdens de dienst was het kleine huis des gebeds vervuld van een hartstochtelijke geloofsijver. De biddenden sloegen zich op de borst in een soort razernij van boetedoening en onderwerping. De melodieën der gezangen waren vol wilde klanken. Het was de

108