Voordat ik het vergeet

me een boodschap deed gaan, juist even voordat de Gestapo kwam? "Waarom werd ik niet gewond, toen ik uit de trein sprong? Dat is een teken, dat ik voor iets bestemd ben. Toen... in dat transport, toen er maar vier levend uitkwamen, toen, tijdens die mars, toen er maar zes levend overbleven - dat is een teken geweest.' * Vele malen moge de bevrijding van gedaanten zijn verwisseld, twee gezichten bleven overheersen: de weemoedige droefheid; en ook het eerste beeld: die vrijelijk waaiende vlag en die luidruchtige mensen.

Meer dan tien jaar is het nu al geleden. Soms vraagt een mens zich verbijsterd af: als we alles, alles, alles van te voren hadden kunnen weten, zouden we de bevrijding dan hebben kunnen zien, zoals wij haar zagen op die vijfde mei van het jaar 1945? Al degenen, 'die er nog zijn' zullen tot het eind hunner dagen de dood van anderen in het hart dragen. Geen monumenten, geen standbeelden, geen naambordjes op straten zullen de schim op de achtergrond geheel kunnen verbergen. Als straks het rood-wit-blauw weer uit de gevels steekt, en het volksfeest in het land tiereliert, zal die schim er óók zijn. We zullen 'anders zijn dan anderen', zoals de dichter zong. Adema van Scheltema bood die 'anderen' zijn 'machteloos medelij'. Machteloos medelij? In de gevel van het huis aan de Rubensstraat nummer 26 is een gedenksteen aangebracht voor Gerhard Badrian. Er staat:

IN MEMORIAM GERHARD BADRIAN

Geboren als Duitse jood en op deze plaats op vrijdag 30 juni 1944 als strijder voor Nederland's vrijheid gesneuveld ^ Meyer Levin 'In Search'.

89