Voordat ik het vergeet

VOORWOORD

Meyer Sluyser doet in zijn boekje voor onze verbeelding herleven wat in de werkelijkheid tijdens de bezetting onherroepelijk ten gronde ging, de Amsterdamse Jodenbuurt en baar bevolking. Van Rotterdam werd het centrum verwoest. Van Den Haag ging de Bezuidenhoutwijk in vlammen op en vielen tal van huizen ten offer aan de versterkingen, die een deel moesten zijn van de Atlantik Wall. Ook in deze steden, gelijk in menige andere plaats in Nederland, zijn vele slachtoffers gevallen.

Geen andere stad is echter zo sterk en zo onherstelbaar in haar wezen aangetast als Amsterdam. Hier was het Joodse bevolkingsdeel talrijker dan waar ook in Nederland. Hier leverde het zijn bijdrage tot al wat Amsterdam maakte tot een sterk levende stad met een eigen karakter. Hier hielden, ondanks toenemende spreiding over de stad, velen vast aan het uit vrije wil bestendigd bijeenwonen, dat een stadswijk nog aan een ghetto deed herinneren. Hier hebben dan ook de rassenwaan en de meedogenloze wreedheid van de bezetter de diepste wonden geslagen. Wie als ik zijn jeugd in Amsterdam heeft doorgebracht, er vele Joodse vrienden heeft gehad en de Jodenbuurt heeft gekend, komt niet los van de gedachte aan wat hier is geleden, wat er verloren is gegaan en hoezeer dit verhes ook voor het Amsterdamse volksleven in zijn geheel verarming en verschraling heeft betekend. De geschiedenis van het Jodendom in Nederland is een stuk van de geschiedenis van Nederland zelf. Zij is niet afgesloten maar zet zich voort. De zo sterk ingekrompen Joodse bevolkingsgroep is ook nu een waardevol deel van ons volk, waarvan wij hopen, dat het zich verder zal herstellen van de vreselijke slagen waardoor het getroffen

7