Voordat ik het vergeet

voelens van haat, wraak, rancune of vergelding, begrijpt van de buurt en haar bewoners niet zo heel veel. Iedereen is er volstrekt van overtuigd, dat hij altijd gelijk heeft. En in elk geval dat zijn naaste familieleden altijd gelijk hebben. Dat gelijk belijden ze met een onbegrensd fanatisme. Hun wereld ligt in kringen om hen heen. Eerst komt hun eigen gezin. Eigenlijk is dat gezin de enige wereld, die ze kennen en erkennen. Hun naaste familieleden zijn hoogstens planeten. Ze behoren tot hetzelfde zonnestelsel, maar hun wereld is het niet. Andere families aan welke zij niet of nauwelijks geparenteerd zijn, behoren tot geheel andere melkwegenstelsels.

Van Ptolomeus hebben ze nooit gehoord, maar ze zijn er rotsvast van overtuigd, dat hun wereld het middelpunt is van het heelal; en, dat alle andere werelden geschapen zijn voor hén. Daarom is een kleine vete tussen twee stammen in de buurt eigenlijk een kosmisch gebeuren.

Wanneer de onenigheid tussen de stammen naar buiten barst, wordt het kosmisch gebeuren voor de buitenstaanders een komisch gebeuren. Fanatisme is begripsvereniging in aanleg. Een uitslaande ruzie zorgt voor snelle groei van wat in de kiem altijd aanwezig is. Elk redelijk denken wordt dan tijdelijk stopgezet. Vanzelf komt een directe verbinding tot stand tussen emoties en mond. Remmen bestaan niet meer. Woordkeus, argumentatie en gebaren vormen de aller-individueelste expressie van de allerindividueelste impressies.

Het leven kent hoogtepunten, waarop elke twist te pletter loopt. Het kan zijn, dat de vete zo lang duurt, dat geen der vijanden meer weet waarom de oorlog is begonnen. Op zichzelf is dat echter geen reden tot het sluiten van vrede. Maar in elke familie doet zich wel een gebeurtenis voor, die door haar aard tot ver

47