Voordat ik het vergeet

schap... een dood-enkele keer wil er wel eens een klein misverstandje ontstaan. Dan komt de vrede vanzelf in gevaar. Zo gaat het niet alleen in de buurt, maar in de hele grote wereld. Maar oorlog? Nee! Misverstand of geen misverstand, vriendschap of niet, vrede of bonje, de stammen moeten in één buurt met elkander leven. Ze moeten in de buurt trouwens ook van elkander leven. Maar dat impliceert niet, dat iedereen bereid is onder alle omstandigheden met iedereen te spreken. Zeggen ze:

'Moossie van Raatje is kwaje vrienden met Hartoggie van Golie. Ze spreken niet met elkaar.'

Wat de mensen in de buurt 'kwaje vrienden' noemen, zouden ze elders in de stad aanduiden met 'goeie vijanden', maar dan bedoelen ze hetzelfde.

Hoe het ook zij, Moossie van Raatje heeft ruzie met Hartoggie van Golie. Ze spreken niet meer met elkaar. Het is nu zaak van goede manieren, dat in elk geval de naaste familieleden van Moos en de naaste familieleden van Hartog in de rechte lijn en eerste graad, elkander eveneens voorlopig met de nek aankijken. Totdat de vrede is getekend. Niet, dat die naaste familieleden werkelijk bij de ruzie betrokken zijn. Waarschijnlijk weten ze nauwelijks wat de aanleiding tot de twist is. Ze oefenen meestentijds ook geen enkele poging tot bemiddeling uit. Wie aan mijn broeder komt, komt aan mij en daarmee basta. Zo'n vijandschap kan heel lang duren. Soms één jaar, soms dertig jaar; dat hangt minder af van het onderwerp van de twist en meer van de geaardheid der twistenden. Al die tijd spreken de directe vijanden elkanders naam niet uit, ook niet tegenover vreemden. Ze zijn kwaad op elkaar. Dus hebben ze elkander dood verklaard. Ze bestaan dus niet voor elkaar. Wie deze stijfkoppige eigengereidheid verklaart met ge-

44