Voordat ik het vergeet

Die sentimentele melodie hoorde bij gaslicht en rijtuigen op gummibandjes en bij de rustige rust van een wereld, die niet meer uit eigen ervaring wist wat het betekent gevaarlijk te moeten leven. Die rustige wereld zakte in elkaar. Eerst verdween het Paleis voor Volksvlijt in de vlammen, daarna brandde Flora uit. De Karsseboom werd een veilinggebouw, de schouwburg in de Franselaan een drukkerij, het Grand Theater viel in puin, het theater in de Middenlaan degenereerde tot een bioscoop.

De mensen uit de buurt werden weggejaagd en hun huizen leeggeroofd. Toen ze leerden wat het betekent, gevaarlijk te moeten leven, kwam de les te laat. Maar soms op een vroege ochtend in de herfst als een ijle mist de contouren van de stad vervaagt, komen de schimmen uit hun vergeten graven. Ze zijn terug in hun oude buurt.

Op zondagmorgen in de donkere vroegte begint de markt. David Bezemer en zijn knecht sjouwen schreeuwerig met planken en schragen. In het vale licht van de aanbrekende dag staan de lege kramen als spookachtige galgen op een knekelveld. De kooplui zitten nog bij Vega in het Koffiehuis, hun dikke jassen aan. Tegen half tien komen de eerste klanten aandrentelen. De Zondagsmarkt is een kruising van een gewone weekmarkt en een jaarmarkt. Een reusachtig warenhuis, in de breedte uitgelegd. Als een poliep spreidt het zijn tentakels uit over de volle lengte van de Joden Houttuinen, de Oude Schans, de Uilenburger- en de Batavierstraat, het Zwanengrachtje en alle steegjes en slopjes. Wie van de Haarlemmerpoortbuurt komt, vindt de hoofdingang aan het Zwanengrachtje. Entree bij de afdeling: oude rommel. Alle weggeworpen spullen van een heel werelddeel bereiken langs onnaspeurlijke wegen het eindpunt van de reis: het grachtje aan de huizenkant.

20