Jacobus Fredericus de Brie

knopjes. Die veertien hypnotiseeren de geheele wereld. Met teekeningen en advertenties. Met puzzles en reclamescampagnes. Met autotypieën en steendrukken. Zij leggen Doctor Johan's naam, een juk, op de schouders der menschen. De Leerplicht־ wet was een prima uitvinding. Nu kan iedereen lezen, hoe goed de lampen van Doctor Johan zijn. Doctor Johan's naam is van familienaam soort־ naam geworden. Hij kent niemand; iedereen kent hèm! Maurice Turfh heeft dien naam viermaal in zijn toestel staan, driemaal op de ontvanglampen en eenmaal op het licentieplaatje. Want Maurice is schatplichtig aan doctor Johan. Maurice en Jaco־ bus Fredericus en Herr Heldt en Josephine en de journalisten, die onbeschoftheden imiteerden en John Masters, die buitenshuis eet en sigaren met zilveren bandjes rookt. Iederéén is een lijfeigene van doctor Johan en van het monster, dat hèm en de wereld onderworpen heeft.

James Watt heeft de stoommachine niet toevallig uitgevonden; dat theeketelgaatje was al z'n leven verstopt. Als het zoontje van Laurens Jans־ zoon Koster de houtblokjes niet had laten vallen, zou de Hervorming toch gekomen zijn. Het toeval brengt de wereld niet vooruit. Het toeval kan slechts semi־analphabeten uit de koers smijten.

37