Er groeit gras in de Weesperstraat

geregelde verhouding, die tot een huwelijk zal leiden. Het kan zijn, dat huwelijken in de hemel worden gesloten, maar ze moeten toch eerst op aarde deugdelijk worden voorbereid. Wie kunnen dat beter doen dan de moeders? En wanneer voelen ze die roeping het sterkst? Als het orgel speelt en lichte kindervoetjes rondgaan op de maat.

Maar fijner dan dansen is het, wanneer een kind een plaatsje kan veroveren op het wiel van het orgel. Zo'n kolossaal orgelgevaarte schommelt in soepele veren, want de bestrating bestaat uit kattekopkeien en een instrument is gauw beschadigd. Als het orgel stilstaat en de orgelman in zijn open overhemd met opgestroopte mouwen van de schouder af het wiel wentelt, wiegelt en wiebelt het gevaarte onder de kracht van zijn biceps. En omdat zo'n orgelbaas een levend mens is met gevoel voor maat, schommelt het hele orgel, het deint zachtjes maar duidelijk zichtbaar op de golven der melodie; zichtbare muziek. Op zo'n wiel-veer-schommel kunnen hoogstens drie kinderen naast elkander zitten. Er wordt om een plaatsje gevochten, letterlijk. De orgelbaas moet voortdurend bemiddelen. 'Nee, jij hebt al een beurt gehad. Laat nou es een ander zitten.' Het kind, dat een plaatsje heeft weten te veroveren, kan zich niet voorstellen, dat er ooit in zijn leven een puurder muzikaal genot mogelijk zal zijn. Het zit met de rug tegen de klankkast aan, die slechts door een lap linnen is bedekt. Het volle geweld van orgeltonen spoelt over het kind heen. Het wordt in die vloed van muziek opgenomen. Muziek en ritme wikkelen het in een zachte donzen tedere sluier. En dan is er tegelijkertijd de zinnelijke lichamelijke gewaarwording van gewiegd te worden op de maat van diezelfde muziek. Op het wiel zitten is verrukkelijker dan dansen, omdat het de tegenstelling tussen passi-

44