De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

gisch opzicht geëffende bodem vond de acquisitie van verschillende particuliere verzekeringsmaatschappijen ontvankelijkheid voor het afsluiten van contracten. Van enige ordening in het verzekeringsbedrijf was echter nauwelijks sprake: toezicht van overheidswege, zoals wij dat tegenwoordig kennen, bood in die tijd geen zekerheid aan de grote massa der polisbezitters tegen kwalijke practijken. Integendeel. Toen in 1904 mr. Pieter Jelles Troelstra in de Tweede Kamer bij de behandeling der begroting van Justitie het initiatief nam tot het openen der besprekingen, die later onder de naam 'zwendel-debatten' bekend zijn geworden, vermeldde hij weliswaar enkele gevallen, die wij mensen van 1954, wanneer ze uit de oude Handelingen thans te onzer kennis komen, nauwelijks 'erg' kunnen noemen, maar in die tijd gaven Troelstra's woorden uiting aan een diepgeworteld wantrouwen jegens financiële manipulanten en tegen verzekeringsmaatschappijen, dat grote groepen des volks beheerste.

De Centrale, die juist in die tijd met haar acquisitie begon, had dus in menig opzicht de wind in de zeilen. Zij schonk bevrediging aan het verlangen naar sociale zekerheid daar waar de wetgever geen garanties zou geven.

Zij waarborgde verder door de idealistische sfeer, waarin zij werkte, dat haar acquisiteurs geen minderwaardige practijken zouden toepassen. Weloverwogen voerde de directie van De Centrale de nieuwigheid in (althans voor die dagen een novum), dat zij uitermate uitvoerige financiële verslagen openbaar maakte, waarin iedereen kon lezen hoe haar financiële beleid werd gevoerd. Aldus versterkte zij het vertrouwen, dat zij krachtens haar eigen aard, reeds had gewonnen. Wanneer men spreekt met de weinige mensen uit het eerste agentencorps van De Centrale, die nog in leven zijn, valt het voortdurend op, dat zij zich met een zeker welbehagen herinneren hoe in de huiskamers der toekomstige verzekerden heftige debatten werden gevoerd met agenten van concurrerende maatschappijen. In die huiskamerdebatten speelden de financiële verslagen een grote rol.

Aldus werd De Centrale een monument van een uit de volkskracht zelf gegroeid verlangen naar en verwezenlijking van sociale zeker

69