De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

vooral ouden van dagen, die wel de bode kennen, die geregeld de verzekeringspremie komt ophalen, maar niet de instelling, ten bate van welke hij dat doet, worden gedupeerd en voegde daarbij de mededeling, dat hij bekend was met een plan om een nieuwe verzekeringsbank op te richten, waarbij niet alleen die practijken zouden worden nagelaten, maar waarvan dank zij de samenstelling van de Raad van Commissarissen, ook de strekking democratisch zou zijn. Het voornemen was daarvoor personen uit het openbare leven aan te zoeken met een democratische reputatie. Hij noemde de namen van dr. Nolens, dr. D. Bos, ds. Talma en voegde er bij, dat hij ook mij kwam vragen deel uit te willen maken van een dergelijke raad. Ik hield de zaak enige dagen in beraad en verklaarde toen wel voor de zaak te voelen. Bij de verdere uiteenzetting van het plan vernam ik, dat een nog jonge man, die zijn opleiding had genoten op een bankierskantoor en geacht kon worden volkomen thuis te zijn in administratie en geldelijk beheer en thans een ziekenfonds met succes exploiteerde, zich voorstelde directeur van de bank te worden.'

Het zou werkelijk een geval van tendentieuse 'Hineininterpretierung' zijn, indien men uit deze door ds. Melchers in 1936 vastgestelde memoires iets anders zou willen afleiden dan dat het initiatief tot de stichting van zo'n bank van 'de nog jonge man' Nehemia de Lieme is uitgegaan. Wekte deze nota een andere indruk, dan valt moeilijk aan te nemen, dat De Lieme dit 'belangrijke materiaal voor iemand, die vroeger of later de geschiedenis van 'de Centrale' zou willen schrijven', had laten passeren zonder een aantekening of aanvulling, die zijn eigen aandeel in het ontstaan van de maatschappij in het juiste licht zou plaatsen. Dat hem inderdaad de eer van het initiatief toekomt, staat dus buiten kijf.

In zielkundig opzicht zeer leerzaam is echter een nadere ontleding van de laatste zin in het aangehaalde stuk uit ds. Melchers' nota. Pas na enige dagen, zo blijkt hieruit, is de 'promotor' de heer Carrière, met de naam van de initiatiefnemer en toekomstige directeur voor de dag gekomen; en hij schijnt dit te hebben gedaan in bewoordingen, die eerder aan een verontschuldiging dan aan een aanbeveling doen

59