De Centrale, Vijftig jaar arbeiders-levensverzekering

thans algemeen bestaat. Bij 'De Centrale' vond, voortvloeiend uit haar karakter, de ontwikkeling eerder plaats, en is zij op dit ogenblik verder gevorderd. De erkenning van een taakverdeling in een gezamenlijk dienstbaarheid aan het bedrijf ligt aan de ontwikkeling van deze verhoudingen ten grondslag.

Voor vele der bij het bedrijf werkenden heeft 'De Centrale' een grote betekenis gekregen. Een der schetsen, welke Sluyser voor dit gedenkboek schreef, heeft deze verbondenheid tot onderwerp. Zij blijkt ook uit de zeer grote blijvende kern. Een 25-jarig dienstverband is een regelmatig voorkomend verschijnsel, zowel in de binnen- als in de buitendienst.

Twee factoren hebben ongetwijfeld invloed op'de gemiddeld zeer lange duur van het dienstverband. Velen, die zo van de schoolbanken op kantoor kwamen, of die op iets latere leeftijd agent of beambte werden, bereikten door hun kennis van en hun toewijding aan het bedrijf, leidinggevende plaatsen. Binnen het bedrijf is ruimte gebleken voor ontplooiing van gaven. En een tweede factor, samenhangend met de algemene ideële verbondenheid, is geweest en is nog de grote steun, welke de vrouwen in de huisgezinnen hebben verleend. Hierbij is ongetwijfeld voor het bedrijf van betekenis, dat in de moderne arbeidersbeweging, waarin vele leden van het personeel in hun vrije tijd functies vervullen, het sociaal en politiek mede denken van de vrouw een normaal verschijnsel is. 'De Centrale' is aan haar pioniers grote dank verschuldigd, maar niet minder aan de vrouwen, die hun echtgenoot hebben gesteund, al ging dat dikwijls ten koste van een deel van het huiselijk leven.

Verbondenheid met het bedrijf was er ook aan de top. Nehemia de Lieme werd met de leiding belast in 1904 en diende het bedrijf tot aan zijn dood in 1940. De laatste vergadering van de Raad van Commissarissen, waarbij hij aanwezig wilde zijn, was een vergadering aan zijn sterfbed. Het jaarverslag over 1939, zoals dat aan de aandeelhoudersvergadering zou worden aangeboden, werd toen vastgesteld, en voorgesteld werd om aan de directeur décharge voor het gevoerde

19