verklaring vooraf
Vóór de oorlog kwam een groepje vrienden dikwijls Zondagochtend tegen twaalven bij elkander om een kopje koffie te drinken en om over ditjes en datjes te babbelen. Karei van Veen ontbrak nooit.
Karei is een taainagel uit de socialistische beweging. Hij beweert, dat hij zich kan herinneren hoe Troelstra met ״De Baanbreker" in Utrecht colporteerde; maar hij moet zich vergissen, want anders klopt zijn leeftijd niet. Karei wordt altijd een beetje op de hak genomen met dat soort herinneringen. Hij heeft heimwee naar wat hij ״de hand-granatentijd der socialistische beweging" noemt. Daardoor weet hij niet altijd even goed wat hij werkelijk heeft meegemaakt en wat hij alleen maar heeft gelezen. Soms denk ik, dat hij het verschil tussen verleden en heden niet kent.
De oorlog en de bezetting hebben die vriendenkring uit elkander doen spatten. Maar goede kennissen zijn we gebleven.
Ik heb wel eens gedacht:
״Die verhalen van Karei zouden een intieme geschiedenis van de socialistische beweging vormen. Officiële geschiedschrijving is er genoeg. Hoe heeft iemand de historie gezien, die nooit hoger functie heeft bekleed dan die van bestuurder van een partij-afdeling?"
Zulke ijverige voornemens vliegen als zwaluwen om je hoofd, maar ze komen er nooit toe een nest te bouwen.
Toen echter het plan was gerijpt een boek te schrijven over de eerste vijf en twintig jaren van de V.A.R.A., heb ik Karei gevraagd:
״Wat zou je er van denken, als jij opschreef hoe je in die vijf en twintig jaar het geval hebt zien groeien, vechten en overwinnen?"
7