Hier is de VARA

H(ilversumsche) D(raadlooze) O(mroep) is gevestigd. In de uitzend-kamer, fleurig van kleur, met dikke tapijten behangen, die de klank dof maken en alle resonans uit het geluid wegnemen, stond de onaan-zienlike opnemer opgesteld: een standaardje met wat draden, de mikrofoon en een klein rood lampje, dat brandt, als de opnemer buiten werking is gesteld. Het is zo nuchter en eenvoudig dat toestelletje, en toch zo geheimzinnig, dat we er stil van waren, ook toen het niet nodig was. Daar achter immers, ergens en overal zaten de duizenden, tienduizenden wellicht, die op onze uitzending wachtten. Zouden het er velen zijn? Hoe zullen ze het programma van deze avond opnemen? Wie van de eigen vrienden zullen bij de luisteraars zijn? Wij zullen allemaal, zoals we daar zaten te wachten op het teken dat er begonnen kon worden, hetzelfde hebben gedacht. Het stemde ons gelijkelik ernstig, tot een onzer de opmerking maakte, dat het wel een krematorium leek. Toen durfden we te lachen...

Het H.D.O.-orkest kwam binnen. Het was ruim acht uur. De Hilversumse omroeper wenkte om stilte, het rode lampje ging uit, en we hoorden hem de luistervinken goeden avond wensen en mededelen, dat deze avond was afgestaan aan de Ver. van Arbeiders-Radio-Amateurs, wier uitzending buiten de verantwoordelikheid der H.D.O. zou geschieden. Zwertbroek nam zijn taak over, hield een korte inleiding, deelde het programma nog eens mede, en daarna zette het orkest de Coriolan-ouverture van Beethoven in...

Ik zat hier niet als kritikus en mijn zinnen stonden waarachtig niet naar kritiek. Ik geloof, dat het orkest mooi speelde, ik weet het niet. Mijn gedachten gingen op de tonen der muziek mede de aether in, naar de bekende en onbekende vrienden, de kameraden in alle uithoeken van het land, en die daarbuiten, welke misschien mede zouden luisteren. Hoevelen van hen, in afgelegen plaatsen, hadden vóór de radio misschien nooit een werk van Beethoven, nooit een orkestwerk gehoord? Natuurlik, de weergave is nog niet volmaakt. Maar dageliks wordt aan de verbetering der techniek gewerkt. En dan zullen de kulturele mogelikheden onbegrensd zijn. Ik heb dat nooit zo beseft als op dit ogenblik.

Nog dieper werd die ontroering, toen de deklamatrice de gedichten ging zeggen; de gedichten van onze eigen dichters, van Scheltema,

33