Hier is de VARA

bevrijding hangt ten nauwste samen met de vorming van kabinetten, waarin de progressieve krachten samenwerken, die eertijds door de tegenwerking ״rechts-links" in gescheiden kampen stonden.

De doorbraak, thans beschouwd als verwezenlijking van nieuwe socialistische conceptie, is een groeiproces, dat buiten de democratisch-socialistische beweging nog in volle gang is, en in die beweging zelf haar slot nog niet heeft bereikt. Het tempo waarin dat groeiproces in de democratisch-socialistische beweging plaats vindt, is niet alleen een kwestie van willen, maar ook een kwestie van het zoeken naar en het vinden van nieuwe organisatorische vormen en verhoudingen. In politiek opzicht leeft, denkt en werkt men in een wereld van andere dimensies dan vroeger — en het kost tijd, voordat men in die nieuwe wereld volledig wegwijs is. Voor wat de V.A.R.A. betreft, omvat dit groeiproces niet alleen de stof der radio-programma's, maar ook de verhouding tussen haar en de Partij van de Arbeid, en niet in de laatste plaats ook de positie, die de V.A.R.A. in een definitief geregeld omroepbestel zal innemen. Het zijn belangrijke vraagstukken, en de besprekingen er over raken de diepste beginselen van het democratisch socialisme in zijn tegenwoordige vorm in Nederland. „Hervormers en bedachtzamen" (om Thomassens woorden aan te halen) beïnvloeden de besprekingen over deze vraagstukken, en er is derhalve geen reden om te twijfelen aan een oplossing, die allerwege bevrediging zal wekken; beider uitgangspunt blijft, „dat de weg naar een synthese moet worden gevonden". Ook al is het thans niet mogelijk in bijzonderheden aan te geven hoe die synthese er uit zal zien, toch kan men wel voorspellen, dat het gaat om het vinden van het evenwicht tussen de vorderingen die de doorbraak-gedachte in de Partij van de Arbeid en in de V.A.R.A. heeft gemaakt.

Het vinden van deze synthese zal worden vergemakkelijkt, doordat de programma's (die het sterkst tot de buitenwereld sprekende deel der V.A.R.A.-activiteit vormen) de duidelijke sporen vertonen van de geestelijke groei, die zich in de democratisch-socialistische beweging heeft voltrokken. Het zou te ver buiten de opzet van dit boek vallen, indien op deze plaats delen van programma's van bijvoorbeeld vóór 1934 werden vergeleken met de programma's, die de V.A.R.A. thans uitzendt. Het is ook niet nodig zo een uitvoerig vergelijkend

169