Naarmate de tijd gelegenheid bood tot een bezonken oordeel, werd algemeen de opvatting aanvaard, dat de bedachtzamen en de hervormers elkander ook in dit opzicht niet konden missen. Uit die gedachte is de procedure ontstaan, die na de heroprichting van de S.D.A.P. via een bespreking der vraagstukken in eigen kringen, leidde tot een opheffing van deze organisatie en de stichting van de Partij van de Arbeid.
Voor wat de V.A.R.A. betreft, hebben Hoofdbestuur en Verenigingsraad van meet af aan op het standpunt gestaan, dat een wijziging van het omroepbestel na de bevrijding noodzakelijk was. Gedurende de bezetting had het Hoofdbestuur verschillende malen in het geheim vergaderd. Zijn denkbeelden omtrent vernieuwing van het omroepbestel vonden gemakkelijk aansluiting bij het critische standpunt, dat de V.A.R.A. in 1930 ten aanzien van de toen ingevoerde regeling had ingenomen. Het verlangen naar een ״doorbraak" op staatkundig terrein, vond ook in de V.A.R.A. krachtige weerklank. Men wist dat de verwezenlijking van een zodanige doorbraak haar invloed zou moeten doen gelden, zowel op de positie van de V.A.R.A. als op haar werkzaamheden en samenstelling. Toen de Partij van de Arbeid was opgericht, heeft een gemengde commissie uit de V.A.R.A. en verschillende stromingen van de P.v.d.A. dan ook de consequenties van de doorbraak voor de V.A.R.A. bestudeerd. Haar rapport, waarbij een minderheidsrapport van twee commissie-leden was gevoegd, werd door het Hoofdbestuur en de Verenigingsraad na een toelichting van Kees Woudenberg, secretaris van de P.v.d.A., met algemene stemmen aanvaard.
Voor degenen, die de wereld der democratisch-socialistische beweging kennen, sprak het vanzelf, dat de omroeporganisaties dezelfde geestelijke en politieke ontwikkeling zou volgen als de vroegere S.D.A.P. — een ontwikkeling, welke voor wat die Partij betreft, uitmondde in de deelname aan de stichting van de Partij van de Arbeid; een ontwikkeling welke, wat de V.A.R.A. aangaat, o.a. tot uitdrukking kwam in de resolutie van de Verenigingsraad, waarin de opvattingen van dat college omtrent de consequenties van de doorbraak voor de V.A.R.A. werden uitgesproken. Het had bezwaarlijk anders kunnen verlopen. Per saldo zijn de bestuurders van beide organisaties uit dezelfde groepen des volks afkomstig; velen hunner bekleden bes turen -
164