Twaalf burgemeesters, 500 jaar Amsterdam (met Fred. Thomas)

50 JOOST SYBRANDSZ. BUYCK 53

te zich plotseling een wilde troep los, die met balken, breekijzers en touwen zich toegang verschafte tot het Godshuis. Men meende de kapel verlaten te vinden en vóór de magistraat zou kunnen ingrijpen alles te hebben vernield. Maar toen de beeld-stormers binnendrongen, stuitten zij op verzet. Het Heilig Sacramentsgilde, waartoe de voornaamste vrouwen der stad behoorden, was juist in vergadering bijeen. Moedig traden zij de beeldstormers tegemoet. Aan haar hoofd stond Ballighje Occo, huisvrouw van Joost Buyck, die met rustige stem de indringers waarschuwde voor de gevolgen van hun daad. Wilden zij niet horen, goed, dan zouden de vrouwen zo nodig met inzet van haar leven, het dierbaarste heiligdom der Amsterdamse Katholieken verdedigen. De mannen weifelden, enkelen wilden toeslaan, er was immers geen tijd te verliezen, maar de opgeheven vuisten, stokken en messen zakten onder den dwingenden blik van Occo's dochter, weken voor den levenden muur van schouder aan schouder, waarin slechts bloedige bressen waren te slaan. De beeldstormers dropen af, beschaamd en boosaardig, maar vastbesloten om een volgende gelegenheid beter te kiezen. Deze liet niet lang op zich wachten. Op 26 September werd een Gereformeerde in de Nieuwe Kerk begraven, volgens de overeenkomst ,,met stilheit ende sonder enige papistische ceremoniën". Een menigte volks stroomde samen, drong de kerk binnen en verdreef de wacht. Enkele vooraanstaande Hervormden wisten echter het ,,gemeen volck ende rappalie" tot rede te brengen en met zachten drang naar buiten te drijven. Anderen daarentegen zetten de mensen opnieuw op. Er werd geld uitgeloofd voor wie elders de spits wou afbijten. Dat was niet voor dovemansoren gesproken: „dit volck uut de kerck synde, syn gelyck als eendrachtich door alle straten en stegen geloopen recht naer het minnebroersklooster bij de Sint Anthoniespoort". Loris Jacobsz Reael, een der voorname burgers, die vergeefs trachtten ,,het rasende volck te stillen" en daarbij „in groot perycel syns