72
JOODSCH PALESTINA
blik in zijn huisbibliotheek: vakkundige werken; het belangrijkste der wereldlitteratuur en der moderne Joodsche; naast ook Bijbel, Mischnah, Talmoed, Maimonides en anderen. Hij is heelemaal geen uitzondering. Zoo heb ik het elders ook gezien. Bij sommigen dezer jonge boeren zelfs responsen-litteratuur op het gebied der godsdienst-codices. Om misverstand te voorkomen: het is bij velen wetenschappelijke interesse en niet altijd een bewijs van wat we gewoon zijn orthodoxie te noemen.
Een zorgenkind was Ramataim, ook voor de Nederlandsche Zionisten. Zorgen, onnoemelijke zorgen baart 't heele kolonisatiewerk. Volgens sommigen zijn er door ondeskundigheid, gebrek aan economisch inzicht en beheer, wildheid en door-draverij, geweldige sommen aan verknoeid. En met dat al — zoo zeggen mij anderen dezen dag —: „daarzonder hadden we niets bezeten! Nu gaat ge gansch den dag over Joodschen grond. Joodsch grondbezit, dat door Joodsche handen van woestijn in cultuurgrond is herschapen!" Ik zwijg. Dit is mijn vak niet.
We moeten ons haasten, als we Péthach-Tikvah willen aandoen en Rodges bezoeken. Péthach-Tikvah telt al een halve eeuw. Is het oudst en is het grootst. Is nu reeds een stad van tienduizend inwoners. Maar heeft ook haar ups en downs gekend, van de laatste soort het meest, en schijnt nu langzamerhand van de eerste te genieten.
We gaan ook hier door verschillende instituten en inrichtingen, maar verlaten de stad heden liever voor de landelijke nederzetting, de kleine groep te Rodges, vlak bij Péthach-Tikvah, waartoe onze jongens behooren, die in Holland onder het patronaat der Mizrachie hun vooropleiding hebben gehad.