Joodsch-Palestina

JOODSCH PALESTINA

Europeaansch aan? Ook niet. Maar wel is zij een Hebreeuwsche stad. Zij reikt met haren oorsprong niet tot in de vorige eeuw en kan eerst over drie jaren het zilveren feest van haren aanvang vieren. Joodsche kooplui en beambten, die zaken of posities in het oude Jaffa hadden, en gaarne dichtbij, maar buiten Jaffa, in frissche nieuwe huizen wilden wonen, begonnen in 1909 naar het Noorden toe wat woningen en villatjes te bouwen met het vaste voornemen en in de onderlinge afspraak en bepaling, dat er noch bedrijven noch winkels geopend zouden worden. Tien jaren later telde de wijk 'n drieduizend zielen. En na nog tien jaren waren er 'n veertigduizend. Thans beloopt het getal der inwoners van Tel-Aviv nog circa vierduizend meer. Amerikaansch! Of er ook geboorte-weeën zijn geweest? Geweldige en zeer pijnlijke. Haast doodelijke: De groote immigratiestroom na de Balfour-declaratie; de bouwwoede, de bouwkoorts in '25 en '26; de bouwgrondspeculatie zonder scrupules; de crisis in '26. En de débacle! Nog is Tel-Aviv dat niet te boven, bij lange na niet. Maar het herstelt zich en nadert, volgens de gegevens en de opvatting der jongste tijden, de normaliseering met redelijk rassche schreden.

Daar is in nog geen vijf-en-twintig jaren aan de kust van de Middellandsche Zee uit het zand een stad verrezen — men kan haast zeggen: getooverd — die 't oude Jaffa, waaraan ’t noordelijk leunt, reeds lang heeft overvleugeld. In zielental en in beteekenis. Een stad, zóó Hebreeuwsch als er nergens ter wereld een andere bestaat. Ook niet in Palestina. Een stad met uitsluitend Joodsche inwoners. Alles gebouwd door Joden. Niet enkel van het geld van Joden, maar letterlijk ook met Joodsche handen. Dat kan men zich nauwelijks realiseeren,