Joodse traditie als permanent leren

105

der Tora in Wirklichkeit einen messianischen

Stand antizipiert, in dem sie ihren legitimen 54

Ort hat . . . ».

De halakhah van Shammai werd dus verworpen, omdat de tijd er nog niet rijp voor was en haar zwak-communicatief gezag zal eerst in de messiaanse tijd deontisch worden.

1.2.6 PL: hermeneutiek en heuristiek

Bij het ontwikkelen van een PL-filosofie zal in het algemeen in deze studie de aggadah hermeneutisch en de halakhah heuristisch gebruikt worden:

--- aan de hand van aggadische uitspraken zullen denkbeelden over

PL geïnterpreteerd en verklaard worden; --- aan de hand van halakhische regels zullen praktische vuistregels en richtlijnen voor PL geformuleerd worden. De probleemstelling: 'Wat kan de Torah met haar nadruk op het

belang van studie, bijdragen aan de ideeën-en theorieontwikkeling van PL? ' zal met gebruikmaking van aggadische en halakhische beschouwingen uitmonden in PL-hermeneutieken en -heuristieken. Onder een PL-hermeneutiek wordt een min of meer samenhangend geheel van PL-denkbeelden verstaan, waarmee aan het begrip 'PL' inhoud gegeven kan worden.

Onder een PL-heuristiek wordt een min of meer samenhangend geheel van PL-gedragsregels verstaan, waarmee het begrip 'PL' geoperationaliseerd kan worden.

Wat is nu het communicatief gezag (in de betekenis van paragraaf 3. 2) van zulke hermeneutieken en heuristieken? Welk communicatief gezag hebben de denkbeelden van een PL-hermeneutiek en de gedragsregels van een PL-heuristiek? Dit is het antwoord-

Indien de lezer de interpretatieve en verklarende kracht van de PL-denkbeelden resp. -hermeneutieken begrijpt en indien hij meent (of sterker nog: indien blijkt of zal blijken) dat hiermee aan het begrip 'PL' inhoud gegeven kan worden, dan hebben die denkbeelden resp. hermeneutieken communicatief gezag. Dit communicatief gezag zal