Geschiedenis der Joden in Nederland

Men bedenke goed, de beide schrijvers zijn geen antisemieten, integendeel, zij wensen het anti-semietisme, naar eigen uitdrukkelijke verklaring, ten sterkste te bestrijden. Zij geven al deze kenmerken op uit eigen ervaring of op gezag van anderen, die zij als betrouwbare bron beschouwen.

De beide heren zijn onderling dikwijls in tegenspraak met elkaar, en — wonderlijker nog — ook dikwijls met zichzelve. Bij Dr. J. van der Spek schemert iets door van deze tegenstrijdigheid; hij spreekt eenmaal in zijn artikel van het onderling tegenstrijdige in het Joodse volk, dat de massa niet te definiëren weet”, alsof hij het zelf wèl wist! Want zo bot mocht dat „tegenstrijdige” niet tegenover elkaar gesteld worden.

Hoe komt het nu, dat zulke onderling contrasterende uitingen over den Jood mogelijk zijn? De verklaring is betrekkelijk eenvoudig. Wij wezen er reeds op, dat de Jood — ook in Nederland — de stadsmens is en wel in steeds sterkere mate. En wij memoreerden met enkele woorden, dat in de stad de uitersten veel verder uiteen liggen dan bij de overige bevolking. Zo wordt het Joodse volk, hoe langer hoe meer, overal op de wereld het volk der uitersten.

Wat betekent dit? Als wij van het Franse volk zeggen, dat het galant en elegant is, wil dat niet zeggen, dat iedere Fransman een galant en elegant wezen zou zijn, maar beduidt het, dat deze eigenschappen bij de Fransen meer voorkomen dan bij de meeste andere volken. Het „uiterste” in het Joodse volkskarakter betekent derhalve niet, dat bij de Joden enkel de uitersten, braven en slechten, verstandigen en onwetenden, enz. enz. voorkomen, maar het sluit in zich, dat de gemiddelden bij andere volken een groter percentage uitmaken dan bij de Joden. De lijn van Gauss — de economen en sociologen noemen haar de lijn van Quetelet —, die aangeeft hoeveel gemiddelden en hoeveel uitersten er in een bepaalde groep voorkomen, zal voor de Joden een enigszins andere vorm vertonen dan bij de anderen.

Het is waar, dat de Joden b.v. percentelijk veel meer conservatieven bezitten dan andere volken, maar ook percentelijk meer revolutionnairen. En een gemiddelde niet-Joodse Nederlander kan zich dus met evenveel recht verbazen over dit conservatieve volk, als dat een ander van

31