Geschiedenis der Joden in Nederland

zo begonnen; „telegrafeer voor uitwisseling door Rode Kruis naar Genève certificaatsnummer en waar gedeponeerd’, bleef vloeien. Men begreep toen in Palestina, dat voor de redding het immigratiecertificaat noodzakelijk was en dat men niet volstaan kon met de enkele verklaring, dat men voor de uitwisseling geregistreerd was. Hoe kon men echter aan dit verlangen voldoen? Het Witboek, dat de immigratie tot een minimum had beperkt, bestond nog altijd. De certificaten, die beschikbaar waren, waren voor kinderen bestemd.

Toch heeft de Irgoen Olej Holland in April en Mei 1943, zowel van de Jewish Agency als van de overheid in Palestina weten gedaan te krijgen, dat door haar twee lijsten voor certificaten met namen van Zionistische veteranen („Watikim”) mochten worden ingediend. Op deze wijze konden toen reeds 228 Joden in Holland met hun gezinnen voor Polen gered worden.

21 Mei 1943 kwam in Nederland het Rode Kruis-telegram aan met de namen van de eerste „Watik”-lijst. Onbeschrijflijk was de indruk, welke dit bericht wekte. Ieder, zelfs de felste anti-Zionist, voelde, dat dit een gewichtig evenement was in de geschiedenis van het Nederlandse Jodendom. Palestina, het oude Vaderland, was bij machte, voordat het zelve nog de rechten van een staat bezat, sommige zijner kinderen te redden, zonder dat zij daarvoor iets moesten verloochenen of zich vernederen; zij behoefden daartoe slechts zichzelf te zijn geweest. Dit was geen bescherming, hun aangeboden door mensen van omstreden Nederlandse waardigheid, als Frederiks of Van Dam; hier werd niet de gedachtenis hunner moeder bezoedeld of het geloof verloochend, waarvoor hun voorouders zo moedig de brandstapels hadden bestegen. Dit was „Joodse” redding, maar ook de enige, die den Jood waardig was, daar, waar verzet was uitgesloten! Gedurende de maanden Juni en Juli 1943 mochten door de Irgoen Olej Holland geen nieuwe veteranen-lij sten worden ingediend. Zij had een lijst gereed met 275 namen van hoofden van gezinnen, maar eerst in het einde van Augustus mocht deze worden ingeleverd. Had dit eerder kunnen geschieden, dan zouden 92 gezinnen niet naar Polen zijn gedeporteerd!

Na Augustus kon de Irgoen Olej Holland telkens nieuwe

111