Geschiedenis der Joden in Nederland

Hoe wonderlijk het ook schijnt, men kan de geschiedenis van de ondergang van Nederland’s Jodendom niet begrijpen, zonder zich goed te hebben duidelijk gemaakt, wat Jodendom is.

Ogenschijnlijk is liet beantwoorden van deze vraag overbodig, Iedereen weet immers toch, wat Jodendom is. Hierop moet geantwoord worden, dat wellicht weinige vragen bij hun beantwoording zo omstreden zijn als de vraag naar het wezen van het Jodendom. Bekend is het geestige gezegde van den Joodsen dichter Heinrich Heine, toen men hem de religie als het wezen van het Jodendom noemde: „Judentum ist keine Religion, son-dern. ein Unglück,” Maar zou één medicus ter wereld genoegen nemen met de definitie van ziekte, door deze als ,.Unglück” te definiëren? Zeer zeker is ook het Jodendom in de Golah „ein Unglück”, maar evenals in de definitie van ziekte tussen ziekte en gezondheid een verband moet worden gelegd. — ziekte is de poging van het lichaam om gezond te worden — zo dient de bepaling, wat Jodendom is, het verleden, het heden en de toekomst te omvatten.

Uit den treure is in de laatste jaren ons verzekerd, dat Jodendom ras is. Evenmin als één volk ter wereld een ras is, is het Jodendom een ras. En evengoed als in ieder volk een bepaald ras het overheersende is, is dit ook het geval met het Jodendom, Er is geen groep van mensen, waarvoor dit niet geldend is, maar het wezen van een volk wordt niet door het rasbegrip verklaard, al zijn hierbij ook rasfactoren voorondersteld.

Wij gebruikten zo-even het woord „volk” en onmiddellijk komen van alle kanten de bezwaren naar voren, als men het Jodendom als volk definieert. Onze vraag, wat Jodendom is, is derhalve nu teruggebracht tot de vraag: wat is een volk?

9