Een schaap vangen

op oude, wilde fantasieën, waarvan de personen die deze percepties erop na houden nimmer hebben gecheckt of ze iets met de realiteit te maken hebben.

In 1956,1957,1958 was Nederland beslist geen multiculturele samenleving. Nederland was geen immigratieland, integendeel, Nederland was een emigratieland. Nederland was vol, en de regering deed er alles aan om Nederlanders te laten emigreren, naar Canada, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland en Australië, als ik het me goed herinner niet naar andere landen. De oprotpremie was voor hier gewortelde inheemsen die werden aangemoedigd hun wortels uit de Nederlandse klei, veen en zand te trekken en hun koffers te pakken; de emigratiesubsidie was niet voor werkloze gastarbeiders, want de gastarbeiders kwamen pas later.

We hadden wel gevestigde vreemdelingen. Er waren Chinezen - er zijn nog steeds Chinezen, officieel zo'n zestigduizend, een gemeenschap dus die twee keer zo groot is als de huidige Nederlands-joodse gemeenschap. Ze waren toen, en zijn nu, nauwelijks zichtbaar. Omdat mijn vader in mijn jeugd een stropdassenfabriekje had in de rosse buurt van Amsterdam, zag ik iets meer van hun leven dan de gemiddelde Nederlander in die tijd. Maar dat kwam ook omdat mijn vader van exotisch voedsel hield en geïntrigeerd was door rare pakjes en blikjes met uitheemse spullen waarop je niet kon lezen wat er in zat. Er waren Chinese supermarkten in de rosse buurt, wat verder in Nederland nauwelijks voorkwam, maar er was ook een gewone Hollandse textielwinkel, gerund door een gewone Hollandse familie, waarvan een van de schoonzonen - twee meter lang en hoogblond -Chinees had geleerd, zodat hij de klanten uit de buurt kon helpen. Dat was ongekend: een Hollandse jongen die zich de taal van de gevestigde vreemdelingen uit zijn buurt had eigen gemaakt, gewoon omdat het hem interesseerde.