Vaderland in den vreemde. Joodse balladen uit groninger-land. (2e dr.)
(Zuidwolde:) Het Drentse Boek 1983. -- 8°. 39 p.
„Horizon-taal”. Literaire reeks van de stichting Het Drentse Boek, (no. 5).
Colofon: „Deze 2e druk van ’Vaderland in den vreemde’ verschijnt op Bevrijdingsdag 1983. De oorspr. editie was een extra uitgave van het kwartaalschrift ’De Engelbewaarder’, precies een jaar eerder (...).”
Bourtange. Tien gedichten over één thema.
Heemstede (1984). — smal 8° . Ongepag.
Uitgeg. in eigen beheer.
Op het titelblad gedateerd: Rosj Hasjana 5745.
Colofon: „Dit bundeltje verschijnt ter gelegenheid van ons joods nieuwjaar 5745 in een genummerde en door de dichter getekende oplaag van 100 exemplaren, waarvan de nummers 21-100 in de handel worden gebracht. Voor de grafische verzorging en produktie tekent Dik van Tol. Heemstede, elloel 5744/september 1984.”
Inkele raais. Gedichten.
Zuidwolde: Het Drentse Boek 1984. -- 8°. 46 p.
„Horizon-taal”. Literaire reeks van de stichting Het Drentse Boek, no. 10.
Colofon: „Veur bibeltaikn in de regio: /dit is mien zeuvm-de bundel in de streek-toal-/ ik kiek hom sneu noa/ (...) Heemstede, feberwoarie 1984 (doagn worn alweer wat laanger).”
Omslag-tekst: „... Bij de Stichting Het Drentse Boek publiceerde Saul van Messel nu inmiddels drie poëzie-bundels. Deze laatste valt samen met de toekenning van de Literaire prijs van de Stichting ’t Grunneger Bouk 1983.”
- 72 -
POST SCRIPTUM
Voor dit boek over zijn dichterschap schreef Saul van Messel speciaal deze „nachruf in aign beheer”, zoals hij het noemde. Een van zijn vele eigen grafzerk-teksten:
ahasverus
hier ligt onzichtboar onder onzichtboare stain grunneger dichter haildal allain
nait aans as
tiedns zien drökke leevm is e noa zien dood allinneg bleevm
gounent van zien bundels twijd’haans dat is glad lign wel ais
bie boukhandel in stad
doarveur betoaln ie al gaauw goud gèld den hai waz jeude/ onder ons vertéld
- 87 -
saul van messel onder valse vlag gedichten
saul van messel onder valse vlag gedichten
heemstede 1978
dag:
mijn droom onder valse vlag
Priapos is de god van de vruchtbaarheid. Priapeeën zijn aan hem gewijde, erotische gedichten die geen vijgeblaadje nemen voor het naakte lichaam en geen blaadje voor de mond. In het calvinistische Nederland is dit letterkundige genre niet al te intensief beoefend.
Bilderdijk liet anoniem enkele bundels verschijnen; Gossaert, Du Perron, en na de oorlog Hoekstra en
Aafjes hebben hun krachten erop beproefd.
Thans staat de dichter Saul van Messel met een bundel priapeeën voor ons.
bruid / waar blijft je mond lont / waar blijft je kruit
Aldus het korte titelgedicht met de bij een priapee behorende fallische symboliek. Van Messels erotische verzen zijn geïnspireerd op bijbelse vrouwen, op schoolmeisjes, op hoeren. Maar zij ontberen in alle naaktheid nooit de allure, die zuivere erotiek, het minnekozen, het intiemste liefdesspel heft tot een dichterlijk niveau, dat zich kan meten met de klassieke voorbeelden uit de gekruide geschiedenis van deze 'vruchtbare’ tak van poëzie.
SAUL VAN MESSEL
ONGENEESELK/GRUNNEGER GEDICHTEN
gelaaide
ól vrok woarvan ik nije gedichten mok
© Saul van Messel, Heemstede, 1985.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.
ISBN 90 70323 08 7
Uitgave: Stichting 't Grunneger Bouk, Postbus 157, 9750 AD Haren, 1985.
Druk: Actief Scheemda bv.
Verkoop en distributie: Stichting De Bojkenkist,
Torum 1, 9679 CL Scheemda, telefoon 05979-3212.
Deze uitgave is tot stand gekomen dank dj subsidie van het Provinciaal Bestuur van Groningen.
saul van messel
ONGENEESELK/ GRUNNEGER GEDICHTEN
vief olle bundels en ain spikspünternije
stichting ’t grunneger bouk / bevrijdingsdag 1985
Eerst lang na de oorlog manifesteerde zich dit dichterschap onverwacht, in een streektaal cie ik toen eigenlijk nog maar alleen uit de verte hoorde spreken.
Dit uitzonderlijke aspect deed mij besluiten de spelling van de oorspronkelijke bundels in grote lijnen aan te houden.
Eindredactie
Ook de samenstelling daarvan heb ik goeddeels onaangetast gelaten. Slechts in uitzonderingsgevallen liet ik een item weg, voegde ik een toe, dan wel verschikte de volgorde enigszins. Een enkele "bewerking" registreer ik, meer als verrassing voor mezelf. Opdrachten vervielen. Waar de naam feitelijk titel was, heb ik deze tweemaal laten staan.
Jizker
Aan de herinnering van zovele vermoorde joden draag ik deze verzamelbundel op. Erkentelijk jegens het Gewest, dat de uitgave ervan heeft mogelijk gemaakt. En niet het minst ook jegens goede vrienden uit het Noorden, die zich daarvoor hebben ingezet.
Het woord zij verder uitsluitend aan de poëzie zuls:
vernuuvert joe wat - mi en gedichten -meer as schrievm kin ik nait veur joe doun
Jaap Meijer/Saul van Messel
Heemstede 18 november 1984
mien twijnseuvmtegste joardag
BIBLIOGRAFIE
van het afzonderlijk verschenen Grunneger en op Groningen betrekking hebbend dichtwerk van Saul van Messel
171