Het 'wetenschappelijk' antisemitisme

65

AMSTERDAM

De hoofdstad des lands heeft aan eenige harer Joodsche burgers niet weinig te danken.

Het was Dr. Samuel Sarphati, die meer dan iemand anders heeft gedaan, om de stad te doen ontwaken uit den doodsslaap, waarin zij gedurende den Franschen tijd was vervallen. Hij gaf den stoot tot de uitbreiding der stad in de tweede helft der 19e eeuw, voor welke hij plannen ontwierp, aanmerkelijk fraaier dan men op het stadhuis uitbroedde en waarvan de ellendige resultaten te zien zijn in de wijken, die de oude stad ontsluiten. Hij stichtte een bouw-maatschappij, die zijn ontwerpen moest verwezenlijken. Hij stichtte fabrieken en schiep, ter bevordering van de nijverheid, het Paleis voor Volksvlijt. Dit alles, en meer, onbaatzuchtig; want zijn eigen vermogen en dat van zijne bloedverwanten ging in deze dingen geheel te loor.

De haven van Amsterdam was in volslagen verval geraakt. Over de Zuiderzee, van ouds haar toegangspoort, was zij niet meer te bereiken. Het Noord-Hollandsch Kanaal naar Den Helder was een onding. Een nieuwe weg naar zee moest geschapen worden. Het was de Kanaal-Maatschappij, die onder leiding van S. W. Josephus Jitta ten slotte de talrijke moeilijkheden overwon en het Noord-zeekanaal tot stand bracht, waardoor de aloude haven van de hoofdstad tot nieuw leven werd gewekt. En Jitta was zelf geen reeder en ook geen