Het Joodse vraagstuk

smalst en over het algemeen negatief. Dat kan niet anders voeren dan in de richting van het symptoom voor dingen die men verafschuwt en in zichzelf en anderen verwenst. Heeft de Christelijke kerk in dezen een taak, dan ligt die in de richting van verbreding en verdieping van het Joodse beeld, op grond van de historische volheid van deze verschijning op het wereldtoneel. Historische volheid acht ik een van de meest noodzakelijke momenten in de nieuwwor-ding van de tegenwoordige mensheid. Het hoge niveau, waarop we wereldhistorisch leven, wordt uiterst gebrekkig gerealiseerd; wij zijn te klein voor het ogenblik waarin wij leven, intensief gezien, en daardoor mishandelen wij de werkelijkheid en denatureren wij de actuele problemen. Dan komt het er toe dat men met dingen die niet passen geen raad weet en geen betere oplossing vindt dan ecarteren, moreel of physiek vernietigen. Alsof daarmee iets bereikt zou zijn! Integendeel, want het betekent een ongebruikte kans om zijn aangewezen hoogte te beklimmen, te transcenderen vanuit het bereikte, dat beklemt, naar het nieuwe, dat uitzicht opent. Het zit er allemaal in; wij moeten het er uit halen, en doen wij dat niet, dan gaan wij er op achteruit, verliezen we de volheid van het „kairos”, het ogenblik. Dat kost mensenlevens bij duizenden en millioenen en het laat de aarde uitgeput en verarmd achter, terwijl rijkdom is aangeboden.

Hoe is het nu gekomen, dat de Jood in de westerse cultuursituatie zozeer het kind van de rekening is geworden?

In andere woorden is dit de vraag, hoe de Jood tot dat negatieve symbool is geworden.

Een volledig antwoord op die vraag wordt pas mogelijk in de loop van een uitvoerige analyse van het Joodse volk en zijn plaats in de geschiedenis der westerse mensheid. Dit is dan ook de vraag, die in deze studie gesteld wordt en die er een voorlopige en zeer gebrekkige behandeling vindt.

Het karakteristieke van de Joodse verschijning op het wereldtoneel zou veel meer vastgelegd moeten zijn en tot in de fijnere details onderzocht, om een beschrijving te kun-

42