Karl Marx en zijne voorgangers

— 52 —

verkeer, verbeteringen van het klimaat, hoogere kracht en lan-geren levensduur der menschen, tezamen werken, zullen de arbeids-middelen-en krachten onberekenbaar zich vermeerderen, en het produkt kwantitatief en kwalitatief zich, daaraan gëevenredigd veredelen en vermeerderen. F

Het meest wel zal het lot van de kinderen in deze sociétaire ’, organisatie, zich verbeteren. In de slecht geleide privaat-onder-; nemingen vinden de kinderen, in de hutten en de arbeidsplaatsen, schuren en ellendige woningen nóch de verzorging, nóch de be-’_iy oordeeling, nóch de aandrift die zij zoo noodig hebben om zich te kunnen ontwikkelen. Daarbij sterven zij bij massas in ongenoemde woningen, door slechte levenswijzen, of worden zij met kwalen behept. In den sociètairen toestand, zal de sterfte buitengewoon verminderen; het kinderaantal zal, zoowel lichamelijk als geestelijk, op ongekende wijze toenemen. Dreigende overbevolking, zal alleen door de sociétaire organisatie kunnen worden geneutraliseerd.

De beschaving bevindt zich tegenover alle deze vraagstukken in een vicieuzen cirkel en dit erkent men allerwege. Men is er perplex van dat in de beschaving, de armoede de overvloed voorbrengt. Onzen toestand brengt ons niet het geluk, maar zij levert het niet-geluk op, de excessen der industrie voeren tot de grootste euvelen, zij brengen ons van Scylla in Charybdes. En waarom? Omdat wij zonder leiddraad, omdat wij zonder gids, ronddolen in een labyrinth. Dat ziet men aan alles. Wij moeten een wegwijzer in het maatschappelijk leven hebben, eene nieuwe wetenschap en die is volgens Fourier, die van de se-rieën der aandriften. Men zegt dat de menschen van heden niet slechter zijn, dan die van vroeger. Maar een halve eeuw terug, kon men nog voor weinig geld stoffen van goeden kleur en goede kwaliteit koopen voor weinig geld. Men kon nog on-

tvervalschte levensmiddelen krijgen, tegenwoordig heerscht in alles bedrog en vervalsching. De landman-zëlf is 'eiïTvërval-schër moeten worden, gelijk het den koopman reeds lang voor hem was; melk, olie, wijn, brandewijn, suiker, meel, koffie, alles is vervalscht. De arme menigte kan geen natuurlijke levensmiddelen meer bekomen, men verkoopt overal vergiften.

De handel is schrikwekkend toegenomen en in dezelfde mate het bedrog, den zwendel en de opzuiging van kapitalen.

Ten allen tijden en overal, zal de aantrekking der hartstochten, tot drie doeleinden trachten te komen. Tot de luxe of tot bevrediging der vijf zinnen; tot groepvormingen en serieën van groepen of bonden van toeneiging; tot het mechanisme der aan-