En toch leefden wij

per fiets. En voor die toen al moeilijk te bemachtigen maar onmisbare fiets moest Jo zelf zorg dragen. Om het gevaar van ‘onteigening onderweg’ te minimaliseren - één man met twee fietsen was een uitdaging - zou ik tot op ‘veilige’ afstand van de plaats van bestemming de damesfiets berijden. Het was een zalige zomeravond en zoals steeds genoot ik met volle teugen van het buiten zijn. Nu en dan passeerden wij een eenzame fietser. Na een dik uur fietsen stelde Jo bij een uitgestrekt weiland voor af te stappen. Hij nam de fiets van mij over en met een zwaai op de zijne, de ‘mijne’ aan de rechterhand, zette hij zich af, mij met de bemoedigende woorden: “Ik kom je zo gauw mogelijk hier weer ophalen” moederziel alleen achterlatend. Ik strekte eerst eens flink mijn benen. Daarna onderwierp ik de omgeving aan een nauwkeurig onderzoek. Vóór mij, in de verte, aan de andere kant van de landweg, tekende zich een enkele boerderij af. Achter me, richting Amstelveen, eindigde het zicht bij een wat hoger gelegen brug. Om niet te ver van de met Jo afgesproken plek af te dwalen besloot ik telkens vijf minuten vooruit te lopen, dan weer tien minuten brugwaarts. Na enig sporten bleef ik een tijdje staan om naar de brug te turen. Het was beangstigend stil, geen menselijk wezen in de omtrek. Bijna met opluchting ontwaarde ik opeens op de brug twee fietsende Duitse uniformen. Even volgde ik hen met de ogen; daarna, wat moediger geworden, wandelde ik een stuk het weiland op. Toen ik een tijdje later, om Jo niet mis te lopen, huppelend naar ‘ons’ pad terug wou keren, ontdekte ik tot mijn ontsteltenis dat een van de twee Duitsers zonder fiets mijn kant opliep. ‘O jee, wat heeft die in de zin,’ vroeg ik mij angstig af. Mijn brein registreerde: de man kan onmogelijk op die afstand je semitische trekken hebben waargenomen; maar het hart zonk mij in de schoenen. Onontkoombaar kwam hij op mij af. Van dichterbij - uniform weggedacht - zag hij er eigenlijk niet onaardig uit.

Bij die constatering begon het mij te dagen. Hoe dan ook, ik zat klem. Met een neutraal “Schönen guten Abend,” opende mijn militair het vuur.

”Avond,” pareerde ik stijfjes.

”Ganz alleine?” (helemaal alleen) probeerde hij vriendelijk. ”Nee.”

”Aber wer...wo denn? Ist ja niemand hier.” (Maar wie dan...waar dan? Er is hier toch niemand).