En toch leefden wij

Na mijn vlucht uit Pits huis in de Anna Paulownastraat op vrijdag 21 mei 1943 - mijn bijna vier jaar oudere zus Ruth en ik waren op zondag 16 mei in Den Haag ondergedoken, Ruth als Roberta bij ‘Jenny’, ik als Els bij ‘Pit’ - mocht ik in afwachting van een ander ‘veilig’ verblijf bij Jenny op de bank in de huiskamer bivakkeren. Overdag hielp ik mijn zus met het ‘witwassen’ van het rijkelijk aanwezige, jarenlang verwaarloosde houtwerk in de kamer van de jongens (de en suite van de huiskamer) en andere huishoudelijke klussen. ’s Avonds verslond ik de inhoud van Jenny’s gevarieerde boekenkast.

Als Jenny thuisbleef, de jongens naar bed waren en wij met zijn drieën in de huiskamer zaten te lezen, lokte een losse opmerking van haar nogal eens een boeiend gesprek uit. Haar negatieve kijk op het leven en de mensen verbijsterde ons. Ze bleek een vat vol tegenstrijdigheden. Van huis uit katholiek, ze kwam uit Brabant, haatte zij alles wat naar geloof riekte. Plichtmatig zocht zij nu en dan haar oude moeder in de Fahrenheitstraat op. Ontstemd en opstandig kwam zij dan thuis, blij bij ons haar hart te kunnen luchten over het onbegrip en het vooroordeel van de oude dame. Hechte familiebanden waren haar vreemd. Maar ze luisterde geboeid - aanvankelijk met een soort ongeloof

-    naar de verhalen over ons ouderlijk huis, die wij maar al te gretig aan de vergetelheid ontrukten.

Haar politieke sympathieën gingen vrij uit naar de NSB (Na-tionaal-socialistische Beweging). Maar toen een buurjongetje

-    het zesjarige zoontje van het plaatselijke kringhoofd van de NSB - een keer vol trots in zijn nieuwe uniform met pet en sabel voor ons in de huiskamer paradeerde, lachte zij hem zo meedogenloos uit, dat wij hem te hulp moesten komen.

Antisemitisme beschouwde zij als een afwijking waarvan ze zich enigszins hoogmoedig distantieerde. Ruth en ik bedachten zelfs dat Maarten, de jongste spruit, die met zijn vier jaar amper praatte en door haar voelbaar werd voorgetrokken, een Joodse vader had en wel de broer van ‘juffrouw’ Meijer. Niet omdat hij in onze ogen Joodse kenmerken vertoonde - hij was nota bene