Prometheus

die het samenleven onmogelijk maken, die voor beide partijen de gemeenschappelijke lucht vergiftigen — wie ze tracht te vernietigen, op te heffen in de Eenheid pleegt nochtans een aanslag op het eigen leven, dat juist door en in en uit verschil met anderen, met het andere is opgebouwd.

Opheffen! Het prachtige, diepzinnige woord drukt alreeds de tweeledigheid, de tegenstrijdigheid, die wij bedoelen, in zijn tweeledige beteekenis uit. Opheffen beduidt veredelen, verheffen, schooner en grooter maken — men spreekt van ,,zedelijke opheffing" van gevangenen - het beduidt tegelijkertijd, vernietigen, doen verdwijnen, dooden — men spreekt van de „opheffing" van een tol, Van een cijfer — en in die tweeledigheid ligt de gansche innerlijk-tegenstrijdige werkelijkheid vervat. AVie iets opheft, naar de eenheid, vernietigt het inderdaad als afzonderlijkheid. Eenheidsverlangen is doodsverlangen.

Door contrasten tot kennis gekomen, is de hoogste bestre-ving van der menschen kennis: het opheffen van contrasten — en daarmee: het opheffen van de voorwaarde zijner kennis.

Door uitéén-te-vallen tot zelfbewustzijn gekomen, streeft de Eenheid in haar hoogste vermogen, haar hoogsten bewustzijnsgraad naar het „in-één־gaan", dat is naar het onbewuste terug.

Anders gezegd: in de zelfherkenning van de Eenheid Ligt de zelfopheffing.

Ongetwijfeld zullen velen dit „troosteloos" vinden. Die zullen het dan öf niet gelooven, óf na den eersten schok weer vergeten en leven als hadden ze het nooit gehoord, al hebben ze er zich voor eenoogenblik mee „eens" verklaard.Uit eigen beweging er toe komen, zullen ze in geen geval, want we vinden en leeren slechts datgene, wat ons dienen kan en wat we verdragen, verwerken kunnen, daarom zal de mensch, die nog „troost" behoeft, tot dit „troosteloos" inzicht niet komen. Hij ervaart zijn liefde en zijn rechtsgevoel als zijn kostbaarst bezit, niet wanend dat het doodsbestrevingen zijn, vóórdat hij vrede heeft leeren krijgen met den Dood als het beste deel des levens, en hij de Eenheid van leven en dood waarachtig beseft.

Zoodra echter het reiken naar het Absolute als een bewuste drang optreedt in het individu, de drang zich met dat Absolute te vereenzelvigen en daarin op te gaan, dan ervaart hij, eerst

18