Een ver-Urkte Israëliet

Leraar bij de Israël, gemeente te Lemmer Lemmer 28 Mei 1882.

9. Archief Gereformeerde Kerk te Urk, brief van december 1923.

10. Met dank aan Gert van Klinken te Kampen die een proefschrift voorbereidt over zending onder de joden in Nederland.

11. We komen bijzondere figuren tegen in de familie Kropveld. Ik noem dr. A. Kropveld (eenbekend röntgenoloog) en dr. S.M. Kropveld (een bekende chirurg die grote vorderingen in de medische wetenschap heeft gemaakt op het gebied van de hartchirurgie). De laatste overleefde de concentratiekampen Mauthausen, Auschwitz en Ebensee. Een van de opmerkelijkste kinderen uit het geslacht Kropveld was Eliëzer Kropveld, geboren in 1840 te Coevorden. Eliëzer was een broer van de grootvader van Israël Samuël. In de familiekroniek wordt over hem verteld: "Zijn ouders, Arend (Aron) Kropveld en Saartje Levie Roos waren streng orthodox Joods. De vele gangen naar de synagoge verveelden Eliëzer. Hij had zijn moeder innig lief en zijn vader, die vlak vóór zijn geboorte hersteld was van een ziekte, noemde hem uit dankbaarheid Eliëzer [Eliëzer betekent "Mijn G'd is hulp", JvS]. Toch stierf Aron drie weken na Eliëzer 's geboorte aan een borstkwaal. "Lezer" ging in het Nieuwe Testament lezen en kreeg belangstelling voor het christelijke geloof. Hij kwam in aanraking met Ds. Moolhuizen van de Afgescheidenen en streed om een goed christen te worden. Geen wonder dat zijn joodse familie, vooral zijn ooms en tantes, woedend waren. Hij werkte een tijdje als kantoor- en winkelbediende bij de Joodse familie Denneboom in Emmelkamp (Emlichheim) vlak over de grens. Daar werd hij na verloop van tijd en na een hevige ruzie ontslagen. Hij ging naar zijn vrienden en werd in Schoonebeek gedoopt. De Afgescheidenen gaven hem geld om in Kampen theologie te studeren. Hij had eerst nog manufacturen aangeboden en christelijke boeken verkocht in Stadskanaal. Zijn moeder stierf in 1861 en toen ergerde hij zich dat hij sjiwwe moest zitten [sjewa is zeven in het Hebreeuws, JvS] en zeven dagen rouw moest bedrijven. [Inplaats van stoelen, gebruiken de rouwenden dan kussens op de vloer of lage krukjes om op te zitten, JvS], Psalmen zingen en luidkeels bidden was beter! Als dominee "stond" hij in Alblasserdam, Waddinxveen en nog een paar andere plaatsen. Hij schreef een boek "Uit Duisternis tot Licht", bedoeld voor zending onder de Joden. Bijzonder schrijnend is het om na de Holocaust een passage in dit boek te lezen waarin hij zegt dat de verstrooiing en het lijden van de Joden hun eigen schuld is, omdat ze Jezus niet als Messias hebben erkend. Hij stierf in 1920".

L. Kropveld, Een genealogisch onderzoek van het geslacht Kropveld, 1985.

12. De kinderen van David Salomon Kropveld en Grietje Gans. Achter hun namen staat tussenhaakjes de geboorte- en eventueel overlijdensplaats- en datum.

11