Een ver-Urkte Israëliet

תפילה [tefilla] vertalen we gewoonlijk met "gebed". Gebed komt van het duitse woord "beten", hetgeen "vragen" betekent. Maar ons gebed is zeker niet alleen "vragen", het is jezelf een spiegel voor houden, een zelfonderzoek: waar sta ik in de wereld, hoe is mijn opstelling ten opzichte van G'd en ten opzichte van mijn medemens? Handel ik alleen vanuit egoïstische motieven, of ben ik ook in staat om te doen zonder er zelf beter van te worden?

צדקה [tsedaka] is geen "liefdadigheid".

Liefdadigheid betekent dat ik lief ben. Ik ben vermogend en ben zo vriendelijk om anderen daarvan te laten profiteren. De juiste vertaling van tsedaka is "gerechtigheid". De hulp die ik aan de medemens verleen, de steun die ik hem geef, is geen vorm van vrijblijvende liefdadigheid van mij, maar de ander heeft "recht" op mijn hulp. G'd heeft mij kracht en /of geld gegeven om er anderen van te laten profiteren en genieten.

Laten wij toch pogen om het "onheilvolle vonnis" dat helaas weer overal in de wereld toeslaat, ook in Europa, "af te wenden", door te werken aan een goede toekomst. Een toekomst waar geen plaats is voor haat en vijandschap. Laten wij toch vooral blijven herdenken. En ook de jeugd vertellen hoe mensen kunnen veranderen in beesten, in onmensen, en dan onderscheid gaan maken tussen de een en de ander, tussen mensen en Übermenschen. Dat ieder zichzelf steeds onder de loep moet nemen om te zien hoe hij/zij leeft en dat we steeds moeten weten dat het helpen van de medemens een plicht is waaraan wij ons hebben te onderwerpen.

Ik meen nu niet te zeggen: laten wij deze gedachten tot ons nemen "opdat de uitroeiing van ver-Urkte joodse familie toch nog zin heeft gehad", want hun vergassing was het summum van on-zin en waan-zi n.

Dit boek is meer dan een geschiedenis-boek. Het is een geschreven monument dat oproept en waarschuwt. Opdat het nimmer meer zal gebeuren, terwijl op zovele plekken in de wereld het onvatbare helaas al weer geschiedt.......

11