Een ver-Urkte Israëliet

Vór oenze ogen.

Ze woenden bij oens in de straot, in Wijk achte after bij Leen van Janne van Harm. Japien de Joode wórd' ie in de volksmoend eneumd, mit z'n vrouwe in Lea, 'rluiers dochter. IJ liep mit een karre duur 't dürp mit 'negosie' zoas ze dat in Amsterdam zeggen.

IJ verkoft van alles, je kónnen 't niet zo gek opneumen of Japien ad 't. Ziepkloppers, in mattekloppers in ofwaskwasten, in langerst de kaanten van de karre óngen baolepies in maanden te bungelen. Ad je een puntesliepertjen nodig, bij Japien vóng je gïen bót.

In de ouwe maolderije van Ide Bode ad' ie tafels óp skragen stoon in daor was alles op eut-estald, in laoter bij Roelof van Rinke in de poort. Lea, z'n dochter, liep mit een maande vól dinderderijtjes in snuusterijtjes bij de duren langerst. Ze uilen alle Joodse fienstdagen. Mit Paosen brochten ze ok bij oens ongezuurde koeken, matzes in bót-terspritsen. 'Juffrouw', zo neumden we Japien z'n vrouwe, een echte Jodinne óm te zien in Lea ok, maar Japien ad' blónd aor. De juffrouw kón zo lekker bakken.

Vaak kwammen ze 's aves over 't kiepenokke ene klimmen óm een bekkien, in dan dingen we spelletjes in raoseltjes ópgïeven. In dan zeen Japien: "Moetje goed oore wat ik vertel", mit 'n tikkien Amsterdamse humor. "Ik eaw ze niet ekind, maar 't is net duur de veraolen in erinneringen of ik 'r bij ewest eaw.

Ien raoseltjen is vaak bij oens verteld in eus, toe vroegen ze an Lea: "wiet jie 't verskil tussen de peep van de Geusau in joen broekspee-pen?". "Nou", zegt ze, "simpel sat, de pijp van de Geusau rookt en mijn broekspijpe roken niet". "Mis" zeenen we, "de Geusau ét ïene peep in joen broek ét 'r twïe". Zo adden ze evengoed lol al worde alles ver-deusterd in óm acht uur móg je niet maar beuten.

Ze binnen 'n keer duur 't kiepenokke ene evullen in de donkerte, maar dat was 't argste niet. Ze kriegen bericht dat 'rluiers zuun David in skoondochter Ruth óp-epakt wazzen in Rachel, 'rluiers twiede dochter, was nog in Amsterdam. Verdriet in spanning in ónzïekerheid eawen ze mie-emaakt in toe wórden ze zelf óp-epakt.

Nooit eawen we maar wat van d'rlui oord. Dijkstra, een man van 'Stichting Wees een Zegen', die de 'bleekneusies' eut Amsterdam óp Urk brocht, ét alles of-ewest vór oens, maar overal nul óp 't rekest.

We eawen de gevallenen wier erdocht. Oenze vrijheid die ze mit 'rluiers leven mózzen bekopen. We eawen an Japien in z'n gezinnetjen

11